Bipolyar tranzistorlar. Bipolyar tranzistorli almashtirish sxemalari

Transistorning ishlash printsipini pnp tipidagi tranzistorning umumiy bazasi bilan sxemaga muvofiq ulanganligi misolida ko'rib chiqamiz (4.2-rasm).


4.2-rasm - Bipolyar tranzistorning ishlash printsipi (p-n-p-tip)
EE va EK ikkita quvvat manbalarining tashqi kuchlanishlari tranzistorga shunday bog'langanki, P1 emitent birikmasi oldinga yo'naltiriladi (old kuchlanish), va kollektor birikmasi P2 teskari yo'nalishda (teskari kuchlanish) siljiydi. ).
Agar kollektor o'tish joyiga teskari kuchlanish qo'llanilsa va emitent davri ochiq bo'lsa, u holda kollektor zanjirida kichik teskari oqim Iko (mikroamperlar birliklari) oqadi. Ushbu oqim teskari kuchlanish ta'sirida paydo bo'ladi va ozchilik zaryad tashuvchilar, tayanch teshiklari va kollektor elektronlarining kollektor birikmasi orqali yo'naltirilgan harakati natijasida hosil bo'ladi. Teskari oqim zanjir orqali oqadi: + Ek, tayanch-kollektor, -Ek. Kollektorni qaytarish oqimi kollektor kuchlanishidan mustaqil, ammo yarimo'tkazgichning haroratiga bog'liq.
To'g'ridan-to'g'ri kuchlanishli EE oldinga yo'nalishda emitent zanjiriga kiritilganida, emitent birikmasining potentsial to'sig'i kamayadi. Teshiklarni poydevorga quyish (in'ektsiya) boshlanadi.
Transistorga qo'llaniladigan tashqi kuchlanish asosan P1 va P2 o'tishlariga qo'llaniladi, chunki ular tayanch, emitent va kollektor hududlarining qarshiligiga nisbatan yuqori qarshilikka ega. Shuning uchun, poydevorga kiritilgan teshiklar diffuziya orqali harakatlanadi. Bunday holda, teshiklar taglikning elektronlari bilan birlashadi. Bazadagi tashuvchining kontsentratsiyasi emitentga qaraganda ancha past bo'lgani uchun juda kam teshiklar birlashadi. Kichkina taglik qalinligi bilan deyarli barcha teshiklar P2 kollektor birikmasiga etib boradi. Rekombinatsiyalangan elektronlar o'rniga elektronlar quvvat manbaidan Ek ga kiradi. Taglikdagi elektronlar bilan birlashadigan teshiklar IB oqimi hosil qiladi.
Teskari kuchlanish Ek ta'sirida kollektor o'tishining potentsial to'sig'i oshadi, P2 birikmasining qalinligi oshadi. Ammo kollektor o'tish joyining potentsial to'sig'i u orqali teshiklarning o'tishiga to'sqinlik qilmaydi. Kollektor birikmasi mintaqasiga kiradigan teshiklar kollektor kuchlanishi bilan tutashgan joyda hosil bo'lgan kuchli tezlashtiruvchi maydonga tushadi va kollektor tomonidan chiqarilib (tortib olinadi) Ik kollektor oqimi hosil bo'ladi. Kollektor oqimi zanjir orqali oqadi: + Ek, tayanch-kollektor, -Ek.