Biosfera va mikroorganizmlar ekologiyasi

CHo’kindi moddalarning hosil bo’lishi organik olamning paydo bo’lish jarayoni bilan chambarchars bokliqdir. Erta hayot paydo bo’lmasdan oldin barcha moddalar erigan holda ma’lum bir konsentrasiyaga etguncha dengiz suvlarida to’planib borgan. Keyinchalik tirik organizmlar o’z tanasini qurish uchun suvdagi Sa, R, S, S, Si va boshqa elementlardan foydalangan. Bular nobud bo’lgandan so’ng ohaktosh, fosforit, oltingugurt, toshko’mir, neft va gaz qatlamlari hosil bo’lgan. Bir guruh mikroorganizmlar bir tomondan tog’ jinslarini hosil qilsa, ikkinchi tomondan ularni parchalab turadi.

Rizosfera bakteriyalari.

Tuproqning o’simliklar ildizi ta’sir doirasi ostidagi zonasi
rizosfera deyiladi. Rizosfera mikroorganizmlari ildizlar yuzasida va o’simlik ildizlariga bevosita tegib turadigan tuproqda ko’plab rivojlanadi.
N.A.Krasilьnikov ma’lumotlariga qaraganda, makkajo’xori, kungaboqar, soya va boshqa ekinlar rizosferasidagi mikroorganizmlar soni, nazorat erdagiga qaraganda 5-10 barobar ko’p bo’ladi.

1) mikroorganizmlarga nihoyatda boy bo’lgan ildizlar yuzasi; 2) ildizlar tegib turadigan tuproqning yupqa qatlami; 3) ildizlar yuzasidan 0,5-1 mm naridagi haqiqiy rizosfera zonasi

Rizosfora zonalarida mikroorganizmlar juda ko’p miqdorda uchraydi, o’simlikning rivojlanish fazalariga qarab ularniig soni ham o’zgarib turadi. Odatda, urug’ unishidan to gullash fazasigacha bo’lgan davrda mikroorganizmlar soni ortib boradi, gullash davrida kamayadi.
Rizosfora
Rizosferada uchta zona farq qilinadi:
XULOSA
Tuproqdagi mikroblar soni va turi doimo bir hilda bo’lmasdan, ular tuproqning kimyoviy tarkibi, namligi, temperaturasi, Rn sharoiti va boshqa holatlariga bog’liq bo’ladi. namligi va ozuqa moddalari kam bo’lgan ko’mlik tuproqlarida 1 gr da 105 gacha, ishlov beriladigan tuproqlarida esa 108-109 gacha bakteriyalar bo’ladi.

Adabiyotlar :

1. Burxonova X.K., Murodov M.M. Mikrobiologiya. Toshkent, «O’qituvchi», 1975.

2. Vahobov A., Inog’omova M. Mikrobiologiya. UzMU. Toshkent, 2000.

3. Bakulina N.A. i dr. Mikrobiologiya. Toshkent. Meditsina, 1979.

4. Mustakimov G.D. O’simliklar fiziologiyasi va mikrobiologiya asoslari. «O’qituvchi». T. 1995.

5. Rabotnova I.L. Obshaya mikrobiologiya. M. Vssh. shkola, 1966.