Biosfera tasnifi va chegaralari. Biosferada hayotning paydo bo'lishi. Biosfcraning tirik moddalari

5-Maruza. Biosfera- koinot ta’limoti.

Asosiy savollar.

1. 
   Biosfera tasnifi va chegaralari.
   
2. 
   Biosferada hayotning paydo bo'lishi.
   
3. 
   Biosfcraning tirik moddalari.
   
4. 
   Biosferadagi tirik moddalarning funksiyalari va geoximik sikllari.
   

Tabiat va inson o'rtasidagi munosabatlarning rivojlanishi, tabiat va uning turli yo'nalishdagi fanlarining kelib chiqishiga olib keldi. Tabiatni o'rganish borasida Aristotel, Al Xorazmiy, Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Ibn Sino, Umar Xayyom, Mirzo Ulug'bek, Bobur Mirzo, Leonardo da Vinchi, Galiley, Kopernik, M.V. Lomonosov, J.L. Byuffon, J.B. Lamark, A. Gumbold, Ch. Darvin, V.V. Dokuchayev, V.I. Vernadskiy, vatandoshlarimiz Qori Niyoziy, Habib Abdullayev, Tesha Zohidov, Ahror Muzaffarov, Qodir Zokirov kabilarning xizmati beqiyosdir.

Katta tabiatshunos olim J.B. Lamark (1744-1829) birinchi marta «Biosfera» atamasini fanga kiritib, uning asl ma'nosini hayot tarqalgan joy va Yer yuzasida bo'layotgan jarayonlarga tirik organizmlar ta'siri, deb ifodalaydi. Avstriyalik geolog olim E. Zyuss 1875-yili Lamarkdan keyin «Biosfera» terminini ikkinchi bora fanga

kiritadi va Yerda tarqalgan maxsus qobiq deb izoh beradi.