Biologiya o`qitish metodikasi” kafedrasi botanika (o`simliklar sistematikasi) fanidan

Konidiyasporalar bilan ko`payish. Bu usul quruq sharoitga moslashgan yuksak zamburug`lar uchun xosdir. Konidiyaspora krnidiyaband deb ataladigan aloxida gifning uchida vujudga keladi. Konndiyabandning uchidagi hujayra dumaloqlashib, nozik tizma zanjircha hosil qiladi. U yetilgandan so`ng tizmalar uzilib, tarqalib ketadi. Konidiyasporalar zkzogen, ya`ni sirtdan hosil bo`ladi. Agar bir tur zamburug` uziga xos shoxlanadi.
Jinsiy ko`payish. Zamburug`larning bu xilda ko`payishi deyteromitsetsimonlar sinfidan boshqa hamma zamburug`larda. uchraydi. Mazkur jarayon asosan uchta guruxga bo`linadi: gametogamiya, gametangiogamiya va somatogamiya.

1. 
   Gametogamiya tuban zamburug`larda rivojlangan bo`lib, suvo`tlardagi kabi, izogamiya, geterogamiya va oogamiya yo`li bilan sodir bo`ladi. Ko`pchilik zamburug`larda oogamiya yo`li bilan ko`payishda harakatsiz tuxum hujayraning urug`lanishi da anteridiy o`simtasi ishtirok etadi, ayrim vakillarida tuxum hujayraning urug`lanishi spermatozoidlar yordamida so­dir bo`ladi.
   
2. 
   Somatogamiya bazidiomitsetsimonlar sinfiga xos. Bunda jinsiy hujayralar ishtirok etmasdan, faqat mitseliy somatik hujayralari ishtirok etadi.
   

3. Gametangiogamiya zigomitsetsimon va xaltachasimon zamburug`lar sinflariga oid bo`lib, har xil tupdan chiqqan giflar uchlari bilan bir-biriga qarab o`sadi va uchi burtib shishadi. Uchlarining tutashgan joyida ularni bir-biridan ajratuvchi to`siqlar paydo bo`ladi. Keyin bu to`siq eriydi, moddalari esa birlashib ketadi. Hosil bo`lgan zigota zigospora deb ataladi. Bir oz tinim davrini kechirgandan so`ng u o`sib, qisqa. sporangiyband ichida shoxlanmagan yosh sporangiyga aylanadi, bu embrion sporangiy deb ataladi.



9.1 rasm: Zamburug`larning jinsiy ko`payish turlari

Zamburug`larni klassifikatsiyalashda ularni eng muhim belgilariga, jumladan, xivchinlarning joylashishi va tuzilishiga, jinssiz va jinsiy ko`payish xususiyatiga, hujayra devorining tuzilishiga va polisaxaridlar tarkibiga qaraladi. Yuqorida aytilgan belgilarga asoslanib, zamburug`lar bo`limini 7 sinfga ajratib o`rganish mumkin.

1. 
   Xitridiomitsetsimonlar (Chytridiomycetes)
   
2. 
   Gifoxitriomitsetsimonlar (Hyphocshylriomycetes)
   

3. Oomitsetsimonlar (Oomycetes)
4. Zigomitsetsimonlar (Zygomycetes)
5. Aksomitsetsimonlar (Ascomycetes)
6. Bazidiomitsetsimonlar (Basidiomycetes)
7. Deytromitsetsimonlar — takomillashmagan zamburug`lar (Deuteromycetes)