Biologiya kafedrasi

31-rasm. Ikki xil tasvirli rasmlar.
12-laboratoriya ishi.

Vegetativ nerv tizimining tuzilishi: simpatik, parasimpatik va metasimpatik nerv tizimi. Vegetativ refleks yoyining tuzilishi.

Nazariy tushuncha.Vegitativ nerv sistemasi ikki bo`limdan: simpatik va para-simpatik bo`limdan iborat Ushbu nerv sistemasi umuman butun organizmni, hama organ va to`qimalarni: bezlarni tomirlar hamda ichki organlarning silliq muskullari, yurak muskuli bilan skelet muskullarini, sezuv organlari va nihoyat bosh miya bilan orqa miyaning o`zini inervaciya qiladi.Vegitativ nerv sistemasining simpatik qismi markaziy va pereferik bo`limlardan iborat.Markaziy bo`limi orqa miyaning jami ko`k-rak va uchta yuqori sigmentlari uning yon shoxlari hujayralaridan hosil bo`ladi. Bereferik bo`limii nerv tolalari va nerv tugunlaridan iborat. Nerv tugunlari ikki guruh-ga bo`linadi: umurtqa pag`onasining ikki yoki bo`ylab ikki zanjir shaklida joylashgan va o`ng hamda chap simpatik stvollarni hosil qiladigan va ko`krak hamda qorin bo`sh-liqlarida joylashgan pereferik nerv chigallari tugunlari – umurtqa oldi tugunlari . Simpatik nerv tolalari orqa miyadan orqa miya nervlarining oldingi ildizlari tarkibida chiqadi, so`ngra qo`shuvchi tarmoq orqali simpatik stvolning tegishli tuguniga boradi. Usha erda tolalarning bir qismi postganglionar neyronga o`tadi va shu neyron tolalari organlarga boradi. Boshqa bir qismi uzilmasdan tugun orqali o`tadi va umurtqa oldi tugunlariga kelib postganglionar tolala orqali organlarga boradi. Postganglionar simpatik tolalar uchun mazkur organni qon bilan ta’minlay-digan arteriyalar bo`ylab chigallar hosil qilish xarakterlidir. Bundan tashqari ular mustaqil holda boradigan nerv hosil qilish hamda orqa miya va bosh miya nerv-larining pereferik tarmoqlari tarkibiga kirishi mumkin.