Биология кафедраси тўйчиева Зиёда Абдихолиқ қизи

Зоотоксинология асосий вазифалари:
- заҳарли ҳайвонлар биологияси, экологияси ва физиологияси;
- тирик организмлар ривожланишининг (эволюция) кимёвий фактори сифатида заҳарни тадқиқ қилиш;
- биология ва медицина амалиётида зоотоксинлардан фойдаланиш ва унинг аҳамиятини ўрганиш.
Бундан ташқари Зоотоксинология фани бир нечта соҳа ва тармоқларга ҳам бўлинади:
Токсинология – табиий заҳарларни ўрганувчи фан бўлиб, ҳайвон, ўсимлик ва микроблар заҳрини тадбиқ этади.
Токсикология – органик ва анорганик заҳарларни ва уларни таъсир этиш механизмларини ўрганади. Токсикология фани ёши бугунги кунда 100 йилдан ошади.
Токсикология: медицина, саноат, озиқ-овқат ва ҳарбий токсикология ва бошқа тармоқларга бўлинади.
Зоотоксинология фани - молекуляр биология, зоология, физиология, биокимё, патофизиология, токсикология ва фармакология ва бошқалар билан ҳам алоқа қилади.
Заҳарли ҳайвонлар токсикологик классификацияси ва терминологияси.
Заҳарлилик - тирик табиатнинг универсал хусусиятидир. Ҳайвонот олами ичида заҳарлилик барча токсиномик гуруҳларда мавжуд. Кўпгина ўсимликлар ҳам ўта заҳарлидир. Эволюцион тараққиёт босқичларида кимёвий моддалардан ҳимоя қилиш ва ҳужум қилишда тирик жонзотлар, организмлар доимо фойдаланиб келган.
Олимлар токсинлар организмларнинг ўзаро алоқасида иштирок этиб уларга фойда келтирса бу моддаларни алломонам моддалар деб аташни тавсия этдганлар.
Алломонам моддалар ўз хусусиятлари ва таъсир этиш механизмларига кўра гуруҳларга ажратилади:
1. Қўрқитувчи моддалар.
2. Изни ёширувчи (бош оёқли моллюскалар ранг суюқлиги).
3. Антибиотиклар.
4. Заҳарлар.
5. Индикаторлар.
6. Заҳарга қарши модда (Заҳарга қарши - заҳар).
7. Жалб қилувчи моддалар (приманки).
Академик Е.Н.Павловский (1950 й.) мавжуд заҳарли ҳайвонларни икки гуруҳга ажратади.
1. Бирламчи заҳарли.
2. Иккиламчи заҳарли.