Biologiya fani yo’nalishida fan olimpiadalarga o’quvchilarni tayyorlash bo’yicha

2020 yil Биология
Yozma ish. 1-variant 10-sinf.

1. 
   Spaniel it zotlarida yungning qora bo’lishi jigarrang ustidan, kalta bo’lishi uzun bo’lishi ustidan to’liq dominantlik qiladi. aB tipdagi gametalari hayotchan bo’lmagan digeterozigota urg’ochi va erkak itlar o’zaro chatishtirildi.
   

1. 
   Avlodda olingan itlarning fenotipik guruhlari nisbatini
   
2. 
   Qora uzun yungli itlarning genotiplarini aniqlang.
   

2. 
   Maxsus sharoitda ikkita DNK molekulasining birinchisidan EcoRI ikkinchisidan Bam HI restriktazalari yordamida jami 15 ta DNK bo‘lagi olindi. Agar barcha DNK bo'laklari tarkibidagi vodorod bog'lari yig‘indisi dastlabki ikki DNK molekulasi tarkibidagi vodorod bog‘lari yig'indisidan 116 taga farq qilsa, birinchi DNKda nechta vodorod bog‘ yo‘qotilgan?
   
3. 
   O’ng aorta ravog’iga ega hayvonlarning qon aylanish va nafas olish sitemasi haqida ma’lumot bering.
   
4. 
   Belgilarning birikkan holda irsiylanishi.
   

2-variant. (10-sinf biologiya)

1.Tovuqlarda toj shakli ikki juft noallel komplementar genlar ta’sirida irsiylanadi. Gomozigota gulsimon tojli(A) va gomozigota no’xatsimon tojli (B) tovuq va xo’rozlar o’zaro chatishtirilsa, yong’oqsimon tojli tovuqlar hosil bo’ladi. Retsessiv genlar oddiy tojni yuzaga keltiradi. ab tipdagi gametalari hayotchan bo’lmagan digeterozigota tovuq va xo’rozlar o’zaro chatishtirilib 108 ta jo’ja olindi.

Yuqoridagi ma’lumotlardan foydalanib,
a)avlodda olingan jo’jalarning fenotipik guruhlar nisbati
b) avlodda olingan aaBB genotipli jo’jalarning sonini aniqlang.
2.DNK fragmentining bir zanjiri 1050 ta nukleotidlardan iborat bo’lib, DNK qo’sh zanjiridagi timin nukleotidlari 10% ni tashkil etsa, fragmentning uzunligini(nm) , adenine va timin nukleotidlari orasidagi vodorod bog’lar sonini aniqlang.
3. Ilk bor yurak paydo bo’lgan hayvonlarning nafas olish hamda qon aylanish sitemasi haqida ma’lumot bering.
4. Kapalaklarda tananing rangli va qanotlarida o'simtalarning bo'lishi dominant autosomada birikkan holda irsiylanadi. (krossingover 6%). Digeterozigota urg‘ochi kapalak (dominant genlar faqat otasidan o'tgan) tanasi rangsiz, qanotida o'simtalar bo'lmagan erkak kapalak bilan chatishtirilganda 800 ta avlod olindi. Avloddagi kapalaklarning qanchasi tanasi rangli bo‘lib, qanotlarida o‘simtalar bo’lmaydi?