Biologiya 9-sinf

2. Quyidagi jadvalda hujayra organoidlari va ularning tuzilishiga xos xususiyatlarni muvofiq 
ravishda juftlang:
1 
Golji majmuasi 
A 
Endoplazmatik to‘rning 
g‘ovak membranalari 
hisobiga hosil bo‘ladi
2 
Ri
bo
so
m
a 
B 
ularning soni 
hujayralarning funksional 
faolligiga bog‘liq
3 
Endoplazmatik to‘r 
C 
faqat o‘simlik hujayralari 
uchun xos bo‘lgan 
organoid
4 
Mitoxondriya 
D 
birinchi marta nerv 
hujayralaridan topilgan
5 
Plastida 
E 
murakkab membranalar 
tizimidan iborat
6 
Vakuola 
J 
oziq moddalarni aktiv 
hazm qilish layoqatiga ega
7 
Lizosoma 
H 
har xil rangga ega
8 
Sentriola 
V 
sitoplazmaning doimiy 
bo‘lmagan tuzilishi
Javoblar tarqatilinmasin! Mualliflik huquqi qonun tomonidan himoyalangan. 
Biologiya fanidan barcha sinflar uchun imtixon javoblari I-005
9 
Hujayra kiritmalari 
G 
katta va kichik 
bo‘lakchalardan iborat 
yassi tanachalardan 
tashkil 
topgan
10 
Xromoplast 
F 
sitoplazmaning o‘zidan
-
o‘zi ko‘payadigan 
organoidi
1-D 
2-G 
3-B 
4-E 
5-C 

---

3. DNK fragmentida 20 % Adenin nukleotidlari bo‘lib, ushbu adeninli nukleotidlar soni 1200 taga
 
teng. DNK fragmentidagi jami nukleotidlari sonini aniqlang. 
20%------------1200 
100%----------X=6000 ta nukleotid bor 
19-BILET 
1. Tuban va yuksak o‘simliklar tu
zilishi, xilma xilligi, tabiat va inson hayotidagi ahamiyatini aytib 
bering. 
Hozirgi vaqtda o‘simliklar quyidagi ikki: tuban va yuksak o‘simliklar guruhlariga bo‘lib o‘rganiladi.
Tuban o‘simliklar 
organik olamning dastlabki bosqichlarida kelib chiqqan. Ular suvli muhitda yoki sernam 
joylarda yashashga moslashgan. Evolyutsiya jarayonida uncha rivojlanmagan va hozirgi davrgacha ba’zi
birlari sodda tuzilishini saqlab qolgan. Tuban o‘simliklar bir hujayrali, koloniya hosil qiluvchi va ko‘p
hujayrali organizmlar 
hisoblanib, tanasi to‘qima va organlarga ajralmagani uchun ularning tanasi qattana
yoki tallom deb ataladi. Bir hujayrali o‘simliklarda tirik organizm uchun xos bo‘lgan barcha tiriklik
xususiyatlari bitta hujayrada amalga oshadi. Koloniyali holda yashovch
i o‘simliklar bir va ko‘p hujayralilar
orasida turuvchi organizmlar hisoblanadi. Bunday organizmlar ayrim hujayralar to‘dasidan iborat bo‘lib,
mustaqillikni saqlab qolgan holda hayotiy tomondan bir-
birlari bilan bog‘langanligi kuzatiladi. Ko‘p
hujayrali tu
ban o‘simliklarda esa hujayralar o‘rtasidagi hayotiy vazifalar o‘zaro taqsimlangan bo‘ladi.
Yuksak o‘simliklar 
evolutsion jihatdan ancha yosh hisoblanadi. Ko‘pchilik yuksak o‘simliklarda poya, barg
va ildiz kabi vegetativ organlari rivojlangan, shuningdek, 
to‘qimalarga ajralishi ham kuzatiladi. Ular
poyabargli o‘simliklar deb ataladi. Ko‘p hujayrali o‘simliklarning tanasi turli hayotiy vazifalarni bajaruvchi
bir necha xildagi hujayralardan tashkil topgan. Hujayralari bir-biridan shakl va tuzilishi jihatdan farq qiladi. 
Hujayralarning takomillashishi va ixtisoslashishi tufayli ularda barcha hayotiy jarayonlar: oziqlanish, nafas 
olish, o'sish, ko'payish va boshqalar sodir bo'ladi. O‘simliklarning tabiat va inson hayotidagi ahamiyati.
O'simliklar qoplami biosfe
rada hayotni boshqarishda muhim rol o‘ynaydi. U yerning gazlar almashinuvi,
suv muvozanati, iqlimiga ta'sir etadi, tuproqning hosil bo‘lishida ishtirok etadi. Tuproqni yemirilishdan
saqlaydi. Hayvonot dunyosining yashashini belgilab beradi. O'simlik biologik doirada moddalarning 
aylanishida, ya'ni atmosfera - tuproq - tirik organizm tizimida faol ishtirok etadi. O'simliklar atrof-muhit 
tozaligini saqlashda nihoyatda katta ahamiyatga ega. 
O'simliklar dunyosi turli xomashyolar (oziq-ovqat, yem-xashak, dorivor, qurilish materiallari va hokazolar) 
manbaidir. Inson qadimdan yovvoyi o‘simliklardan o‘z ehtiyojlarini qondirish uchun foydalanib kelgan.
Natijada tabiiy o‘simliklar qoplami doimo buzilgan, foydali o‘simliklarning zaxiralari esa kamayib borgan