Biologik kimyo fani va uning vazifalari

Oqsillarning asosiy vazifalari

• Fermentativ yoki katalitik
• Gormonal yoki regulyator
• Retseptor
• Transport
• Struktur
• Tayanch yeki mexanik
• Rezerv yoki trofik
• Mexanokimiyoviy yoki kiskarish
• Elektroosmotik
• Energotransformatsiya
• Kogenetik
• Antitoksik
• Toksik
• Gemostatik

Peptidlarning asosiy vazifalari

• Gormonal (rilizing gormonlar, vazopressin, oksitotsin, melanotsit stimullovchi gormon, glyukagon)
• Xazm qilish jarayonlarini boshqarish (gastrin, xoletsistokinin, vazointestinal peptid)
• Қon tomirlar tonusini va AB boshqarish (bradikinin, kallidin, angotenzin 2)
• Ishtaxani boshqarish (leptin, neyropeptid Y, melanotsit stimullovchi gormon, β-endorfinlar)
• Og׳riqni qoldiruvchi peptidlar (enkefalinlar, endorfinlar, opioid peptidlar)
• MNS faoliyatini, uyqu, xotira, o׳zlashtirish, xayajon, qo׳rquv jarayonlarida ishtirok etuvchi peptidlar.

• -aminokislota tasnifi

• І. radikalni (R) kimyoviy strukturasiga kora:

• CH2 – CH – COOH

• NH2

• fenilalanin

• б) alifatik: glicin, alanin, valin, serin, glutamin
• кислота.

• а) aromatik: fenilalanin, tirozin.

• в) geterociklik: тriptofan, gistidin, oksiprolin, prolin.

• COOH – CH2 – CH2 – CH – COOH

• NH2

• glutamin kislota

• N

• СООH

• H

• prolin

• ІI. Kislota asos xossasiga kora:

• neytral, asosli va kislotali aminokislotalar

• а) neytral – bu monoaminomonokarbon

• glicin izoleycin serin prolin
• alanin metionin treonin triptofan
• valin fenialanin aspargin leycin glutamin

• alanin

• CH3 – CH – COOH

• NH2

• b) asosli – bu diaminomonokarbon kislotalar, musbat zaryadli: arginin, gistidin, lizin.

• lizin

• в) kislotali– bu monoaminodinokarbon kislotalar, manfiy zaryadli: aspargin kislota, glutamin kislota
• cistein, tirozin.

• NH2 – (CH2)3 – CH2 – CH – COOH

• NH2

• aspargin kislota

• НООС– CH2 – CH – COOH

• NH2

• ІІІ. Radikalni kutubliliga karab yoki suv bilan ta’sirlanishi xossasiga kura aminokislotlar bulinadi:

• а) nopolyar (gidrofob);

• а) almashtirib bulmaydigan(10):

• б) polyar (gidrofil).

•  
• ІV. Fiziologik yeki biologik kiymatiga kura
• aminokislotlar bulinadi:

•  
•  
• b) Almashtirib buladigan:
• glitsin, alanin, serin, asparaginovaya kislota, glutaminovaya kislota, asparagin, glutamin, sistein, sistin, tirozin.

•  
• arginin metionin
• valin treonin
• gistidin triptofan
• izoleysin fenilalanin
• leysin lizin