Biologik faol moddalar texnologiyasi

Sut kislotasini olinishi 
Sut kislotasi (CH
3
CHOHCOOH) – bir asosli organik kislotasi bo‗lib, sut kislotali bakteriyalar 
tomonidan uglevodlarni anaerob o‗zgarishi orqali hosil bo‗ladi.
Sut kislotasi oziq–ovqat sanoatida ichimliklar, marmelad olishda, hamda konservalash va hayvon 
ozuqalarini olishda qo‗llaniladi. Sut kislotasi tuzlari farmatsevtikada ham qo‗llaniladi. 
1847 yilda S. Blodno sut kislotasini achish jarayoni mahsuloti ekanligini isbotlab berdi, L.Paster 
esa bu jarayonni bakteriyalar chaqirishini ko‗rsatib berdi. 
Sut kislotasi olinishini kimyoviy sxemasi 
Glyukozadan sut kislotasini hosil bo‗lishini bir 
necha yo‗llari mavjud:
Sut kislotali bakteriyalar bilan achish orqali: 
C
6
H
12
O
6
 → 2 CH
2
OH
2
CHOHCHO (glitseraldegid)→ 2 CH
3
COCHO (metilglioksal)
+ 2 H
2
O 
CH
3
COCHO (metilglioksal) + H
2
O →CH
3
CHOHCOOH (sut kislotasi). 
 
Ikkinchi yo‗li glyukozani pirouzum kislotasigacha parchalanishi va uni sut kislotasigacha 
tiklanishi bilan boradi: 
C
6
H
12
O
6
 → CH
3
COCOOH + H
2
 → CH
3
CHOHCOOH 
SUT KISLOTASINI ISHLAB CHIQARILISHINI BIOTEXNOLOGIK BOSQICHI 

---

69 
 
Sut 
kislotasini 
sanoat 
miqyosida 
olish uchun sut kislotali bakteriyalar qo‗llaniladi. Sut kislotali bakteriyalarda faqatgina 3% substrat 
xujayra materialiga aylanadi: qolgani esa sut kislotasiga o‗zgaradi, sut kislotasini chiqishi 1,5% gacha 
etadi. 
Nazariy jihatdan 1 mol glyukozadan 2 mol laktat hosil bo‗ladi.Amaliyotda bu ko‗rsatkich bir oz 
pastroq bo‗lib, 1,8 molni tashkil etib, substratdan maxsulot chiqishi 90% ni tashkil etadi.