Biologik faol moddalar texnologiyasi

suvda eruvchi vitaminlar
(vitaminы S, R i gruppы V); 
-
yog‗da eruvchi vitaminlar 
(vitaminы A, E, D, K).
Ma‘lumki, biologik faolikka vitaminlarning o‗zi emas, balki ularning xosilalari – 
kofermentlar egadir.
Vitamin analoglari aniqlanmagan kofermentlarham aniqlangan.
Vitaminlarning qo‗llanishi
- gipo va avitaminozlarni davolashda, u yoki bu vitaminni organizmga etarli darajada kelib 
tushmasligi yoki yo‗qligi natijasida rivojalanadigan vitamin etishmovchiligini davolashda 
qo‗llaniladi; 
-ko‗pgina kasalliklarni kopmleksli davolashda qo‗llaniladi (oshqozon-ichak trakti, jigar, buyrak, 
yurak, asab tizimi va b.q. kasalliklarida).
-dorivor preparatlar sifatida; 
-oziqaning balanslashgan komponentlari sifatida ;
- parfyumeriya mahsulotlari komponenti sifatida; 
- biologik faol moddalar sifatida; 
-biotexnologik ishlab chiqarish jarayonlarini intensifikatsiyasi komponentlari sifatida. 
Vitaminlar manbalari
-
organizmga kelib tushadigan o‗simlik va hayvon tabiatli ozuqa maxsulotlari. 
-
organizmdagi ba‘zi bir vitaminlar yo‗g‗on ichakdagi ba‘zi mikroblar ishtirokida sintezlanadi. 
Olinish usullari 
- tabiiy manbalardan ajratib olish;
- kimyoviy sintez; 
-
biotexnologik usul bilan. 
 
Ko‗pgina vitaminlar tabiiy manbalardan ajratib olinadi yoki kimyoviy yo‗l bilan sintezlanadi. 
Hozirgi vaqtda biotexnologik usul bilan murakkab tuzilishdagi vitaminlar olinadi: V
2
, V
12
, β-
karotin (provitamin A), RR va vitamina D o‗tmishdoshi (ergosterin). 
Vitamin S sintezida (askorbin kislotasi) mikroorganizmlar 
d
-sorbitni
L
-sorbozaga selektiv 
oksidlovchilar sifatida foydalaniladi. 
Suvda eruvchi vitaminlar 
 
Askorbin kislotasi (vitamin S) singaga qarshi vitamin bo‗lib, barcha yuksak o‗simliklar va 
hayvonlar organizmida topilgan bo‗lib; faqatgina inson va mikroblar ularni sintezlamaydi. 
Vitaminlarga nisbatan bo‗lgan ehtiyoj insonlarda bo‗lib, mikroblar ularga nisbatan zaruratni 
sezmaydilar. 
Biroq, sirkakislotali bakteriyalarning ba‘zi turlari ushbu kislotani yarim mahsulotini sintezida
ishtirok etadi.
Vitamin S (askorbin kislotaning) olinish jarayoni aralash, ya‘ni