Biokimyo pmd

Aminokislotalar – sutkalik siydikda 1,1 g atrofida bo‘ladi. Qon va

siydikdagi ayrim aminokislotalar miqdorini nisbati bir xil emas. Siydik

bilan ajralayotgan u yoki bu aminokislotalarni miqdori uning qon

plazmasidagi miqdori va kanalchalardagi reabsorbsiya darajasiga

bog‘liq. Siydikda glitsin va gistidinni konsentratsiyasi eng yuqori, keyin

glutamin, alanin va serinning miqdori turadi.

Giperaminoatsiduriya – jigar parenximasi kasalliklarida uchraydi.

Bu jigarda dezaminlanish va transaminlanish jarayonlarini buzilishi bilan

tushuntiriladi. Giperaminoatsiduriya, shuningdek, og‘ir yuqumli

---

428

kasalliklar, saraton, katta jarohatlar, miopatiya, komatoz holatlar,

gipertireoz, kortizon va AKTG bilan davolaganda va boshqa holatlarda

kuzatiladi.

Ayrim aminokislotalar almashinuvini buzilishlari ham ma’lum.

Ko‘pchilik bu buzilishlar tug‘ma yoki irsiydir. Fenilketonuriya misol

bo‘lishi mumkin. Kasallikning sababi – jigarda fenilalanin – 4

monooksigenazani irsiy yetishmovchiligi, buning natijasida

fenilalaninning tirozinga aylanishi sodir bo‘lmaydi. Bu holda

organizmda fenilalanin va ketohosilalari to‘planadi, siydik bilan ko‘p

miqdorda ajraladi. Fenilketonuriyani temir xloridi yordamida aniqlash

juda oson: siydikka bir necha tomchi temir xlorid eritmasi qo‘shilganida

2-3 daqiqadan so‘ng zaytun-yashil rang hosil bo‘ladi.