«Биохилма-хилликни сақлаш ва ривожлантириш» Республика онлайн илмий-амалий анжумани Гулистон 2020 й. 17-18 апрель 417
gektar maydonda 4,5-5 mln yoki 1 m
2
da 450-500 tub nihol bo’lganda g’alla
maydonini qoniqarli deb baho berish mumkin.
G’alla unib chiqqanda keyin 20-22 kun ichida tublash fazasi boshlanadi.G’alla
nihollarining qishlovga tublagan holda kirishi nihollarning sovuqqa chidamliligini
oshirish bilan bir qatorda yuqori hosildorlikni ta’minlashda muhim omillardan biri
hisoblanadi.
G’allaning kuzgi parvarishidan asosiy maqsad – g’alla maydonlarida maqbul
ko’chat qalinligini saqlashdir. Urug’ unib chiqmagan dalaning uvat qismlarida hamda
simyog’och atroflariga qo’shimcha urug’ ekish yo;li bilan ko’chat qalinligini
shakillantirish kerak. G’oza qator orasiga kuzgi bug’doy ekilgan maydonlardagi
g’ozapoyani yer muzlagan vaqtida bug’doy ildiziga zarar yetkazmasdan o’rib daladan
olib chiqish va maydonlarning payhongarchiligiga yo’l qo’ymaslik, yana eng muhim
agrotexnik tadbirlardan biri o’rtacha 1 gektar maydonga 10 tonnadan mahalliy o’g’it
jamg’arish lozim.
Har 5 gektar maydonga 50 tonna mahalliy o’g’itni sharbatga aylantirish uchun
1 donadan handoqlar qazib dalaga chiqarilgan mahalliy o’g’itlarni handoqlarga solib,
ustidan 5- 10 sm qalinlikda tuproq bilan komib qoyish darkor.
G’alla maydonlarini suv bilan taminlaydigan ichki ariq va lotoklarni tozalash
ishlarini amalga oshirish kerak.
Maysa 3-4 barg , 1-2 barg chiqargan yoki unib chiqmagan maydonlarda yer
yorilish holatlarini aniqlash, bunday maydonlarga jamg’arilgan quruq go’ng
sochishni tashkil etish hamda shu maydonlarni 2-3 kunda kuzatib borish va yengil
suv quyishni tashkil etish maqsadga muvofiqdir.
Boshoqli don ekinlari ekilgan maydonlardagi bug’doy holati to’la tahlil qilinib,
bug’doyning tuplashi va qishga tayyorgarlik holatini kuchaytirish maqsadida kuzgi
mineral o’g’itlar bilan oziqlantirishni boshlash lozim.
Fosforli o’g’itlarning yillik me’yori ekish oldidan berilgan maydonlarda
tuproqdagi fosfor yetarli bo’ladi.Ammo kuzgi bug’doy rivojlanishining boshlarida
o’simlik uchun azot talab qilinadi.
G’allani kuzgi mahalliy va mineral o’g’itlar bilan oziqlantirish kelgusi yil
hosilining asosi hisoblanadi. Ekish oldidan kaliyli, fosforli o’g’itlar berilgan bo’lsa,
albatta azotli o’g’itlar bilan o’g’itlash zarur.
G’allani azotli mineral o’g’itlar bilan o’g’itlashda uning navlariga va
rivojlanish holatiga qarab o’g’itlanadi.Boshoqli don ekinlarining navi ertaki (qiltiqli)
bo’lsa uni obi havo sharoitiga qarab noyabr oylarining oxirgi 10 kunligida biologic
o’rtaki bo’lsa noyabr oyining ikkinchi 10 kunligida,biologic o’rtaki-kechki navlar
bo’lsa ekilgan muddatiga qarab 25 oktyabrdan 10 noyabrgacha o’g’itlash lozim.