Bino va inshootlar

13-Ma’ruza: Madaniy dam olish, tomoshagoh, diniy
marosimlar, jismoniy tarbiya va sport tadbirlari uchun
mo‘ljallangan binolar
Reja:
1. Madaniy dam olish binolari.
2. Tamosho binolari.
3. Jismoniy tarbiya va sport tadbirlari uchun binolar.
4. Ko‘p funksiyali majmualar.
Tayanch iboralar:
Majmualar,orientatsiya, kompozitsiya, kurort,
bloklash, rekreatsion zona, fazoviy, sanatoriya, turizm, ko‘p funksiyali.
Yirik majmualar, alohida dam olish va turizm muassasalari shuningdek,
sanatoriyalarning kompozitsiyalari mahalliy tabiiy muhit xususiyatlarini har
tomonlama hamda maksimal o‘rganish natijasida yaratiladi alohida muassasa

---

yoki majmuaning kompozitsion echimini tanlash kurort yoki rekreatsion
zonalar to‘liq arxitekturaviy tushunchalar chegarasida aniqlanishi lozim.
YOtoqxonalarning ijobiy orientatsiyasini inobatga oluvchi xonalaming
o‘zaro oqilona (ratsional) bog‘lanishi va zamonaviy texnologiya talablari
binoning uzil-kesil kompozitsion echimini tanlashda funksional asos bo‘lib
xizmat qiladi.
Sanatoriyalar, dam olish uylari, kurort-mehmonxonalar, shuningdek,
boshqa muassasalar qurilishida hamda amaliy loyihalashda quyidagi
kompozitsiya usullari qo‘llaniladi:
•
markazlashtirilgan usul, bu usulda barcha xonalar guruhlari bir
korpusda joylashtiriladi;
•
bloklash usuli, bunda alohida-alohida binolarda joylashtirilgan
xonalar guruhlari bir-birlariga tegib turadi yoki o‘zaro iliq bog‘langan
murakkab fazoviy kompozitsiyani tashkil etadi;
•
pavilyon usulda avtonom binolardagi alohida xonalar guruhlari
bir- birlari bilan bog‘lanmagan holda joylashishi bilan xarakterlanadi.
Mamlakatimizdagi dam olish muassasalarining arxitekturalari qisqa
muddatda yuqori rivojlanish yo‘lini bosib o‘tdi va hozirda sifati yangi
bosqichga chiqib oldi. Kompleks qurilishga o‘tish
nafaqat
aholim yanada
yuqori darajada dam olishini tashkil etmoqda, balki tabiatga ehtiyotkotlik
bilan yondashish hamda yangi yaratilayotgan arxitektaruiy fazoviy muhit u
bilan uzviy bog‘lanishiga intilish murakkab ekologik muammolar echish
imkonini bermoqda.