Bino va inshootlar qurilishi

Nazorat savollari 
1.
Ko‘prik utish joylardagi geodezik qidiruv ishlarining tarkibi nimalarga bog‘lik; bo‘ladi? 
2.
Qidiruv ishlarida bajariladigan ish turlarining bauonini keltiring. 
3.
Geodezik qidiruvlar boskichlarida bajariladigan ishlar tarkibini so‘zlab bering. 
4.
Tafsilot plani va topografik planlar qaysi masshtabda va ularni tushirishdagi o‘lchash 
hatoliklari qanday bo‘ladi? 
5.
Geodezik rejalash turlarini loyihalashda nimalarga e’tibor beriladi? 
6.
Ko‘priklar rejalash turlarini turi va ularni barpo k.ilish usullarini tushuntiring. 
7.
Ko‘priklarni tayanch markazlarini rejalash usullarini su"zlang. 
8.
Tonnel tringulyatsiyasi haqida nimalarni bilasiz va ularni vazifalari nimalardan iborat? 
 
M A ‘ R U Z A № 18 
ELEKTR UZATGICHLARNI, ALOQA LINIYALARINI VA MAGISTRAL 
QUVURLARINI QURISHDAGI GEODEZIK TA’MINOT. TARIXIY VA ARXITEKTURA 
OBIDALARI REKONSTRUKSIYASIDAGI GEODEZIK ISHLAR 
REJA
1. Elektr uzatgichlar va aloqa liniyalarini havodan tortish.
2. Magistral quvurlar. 
3. Obidalarning deformatsiyasini aniqlash usullari.
4. Tarixiy va arxitektura obidalarini rekonstruksiyalashda geodezik asos yaratish. 
5. Arxitekturaviy obida elementlarining o‘lchamlarini aniqlashning geodezik usullari. 
Trassa tanlashning texnikaviy shartlari.
Elektr uzatkich tarmoqlari yer ostidan yoki ustidan 
o‘tuvchi bo‘lishi mumkin. Yer osti tarmoqlari qimmatbaho hisoblanib, aholi yashash punktlarida 
qo‘llaniladi. YUqori kuchlanishli elektr tokini uzoq masofalarga uzatishda yer ustidan o‘tuvchi 
tarmoqlardan foydalaniladi. Tayanchlar, sim, izolyatorlar yer ustidan o‘tuvchi tarmoqlarning asosiy 
elementlari hisoblanadi. Tayanchlar ankerli va oraliq turlarga bo‘linadi. Sim tortilishidagi barcha 
kuchni o‘ziga oluvchi tayanch, ankerli hisoblanadi. Ular orasiga, simni faqat ko‘tarib turish uchun 
oraliq tayanchlar o‘rnatiladi. 
Ikkita tayanch orasidagi masofa, esa 5-7 kmga teng qilib qabul qilinadi. 
110 – 150 kVt kuchlanishli tarmoqlar uchun 200 – 300 m; 
220 – 500 kVt kuchlanishli tarmoqlar uchun 300 – 400 m; 
750 kVt kuchlanishda 340 – 450 m. 
Ankerli tayanch orasidagi masofa kuchlanishga bog‘liq ravishda quyidagicha belgilanadi: 
Elektr uzatgich tarmoqlarini qidiruv ishlari bosqichida, uning eng pastki nuqtasi bilan yer 
yuzasi yoki inshootgacha bo‘lgan oraliq masofaga ahamiyat beriladi. 220 – 500 kVt kuchlanishli 
tarmoqlar uchun bu masofaning yo‘l qo‘yarli qiymati quyidagicha bo‘lishi mumkin: 
a) aholi yashash joylarida 7 – 8 m; 

---

115 
b) borish qiyin bo‘lgan joylarda 6 – 7 m. 750 kVt bo‘lgan tarmoqlar uchun 12 – 10 m. 
O‘zaro parallel joylashgan yuqori kuchlanishli tarmoqlar orasidagi masofa, shu tarmoqlar 
tayanchi balandligidan kichik bo‘lmasligi kerak. 500 – 750 kVt kuchlanishli tarmoqlar uchun bu 
masofa 50 – 100 m dan kichik bo‘lmasligi talab etiladi. 
YUqori kuchlanishli tarmoqlar temir yo‘llar bilan kesishgan yoki unga yaqinlashgan 
holatlarda, tayanch asosidan yo‘l o‘qigacha bo‘lgan masofa tayanch balandligidan 1,5 baravar katta 
bo‘lishi kerak. 
Avtomobil yo‘llari bilan kesishgan holda esa bu masofa shu tarmoq tayanchi balandligidan 
kichik bo‘lmasligi talab etiladi.