Bilim Ta’l Ta’l “oliy m sohasi: lim sohas lim yo’na oliy V t y matem

Diskont 
- bu boshlang’ich summani hisoblash, aniqlash uchun oshgan 
qiymatdan ayriladigan chegirma summasidir. 
Diskontlash 
(ustama yozish) - bu 
ustamalar yozish, aniqrog’i foizlarni hisoblash. 
Oddiy foizlarda boshlang’ich summani quyidagi formula bilan aniqlaymiz: 
(13) 
bu erdan diskont summasi 
D = S - R
(14) 
Murakkab foizlar bo’yicha diskontlash quyidagi formula orqali bajariladi: 
 
(15) 
bu erda 
(16) 
Agarda foizlar bir yilda m marta ustamalansa, quyidagi formulaga ega 
bo’lamiz: 
(17) 
i
i


 
Pm
S
in


1
Pm
S
i
SV
n
n



(
)
1
V
i
i
n
n
n


 

1
1
1
(
)
(
)
Pm
S
j m
mn


(
/ )
1

---

75
Diskontni ko’paytiruvchisi teng: 
Hisob usuli bo’yicha boshlang’ich summa va diskont qo’yidagicha 
aniqlaniladi: 
Р
S
nd


(
),
1
(18) 
bu erda n - ssuda muddati; d - hisob stavkasi. 
Ekvivalentlik tenglamasini qo’yidagicha yozish mumkin: 
bu erda, R
k
- K to’lovni qandaydir bir paytga bo’lgan hozirgi (keltirilgan) 
miqdori; P
q
-Q to’lovni o’sha paytga bo’lgan hozirgi miqdori. 
Faqatgina moliyaviy to’lovlarni ekvivalentligini emas, balki foiz stavkalarini 
ekvivalentligini ham aniqlash mumkin. Masalan, 1 va 4 formulalarni olaylik: