Bilim sohasi: 400000 Qishloq va suv xo’jaligi Ta’lim sohasi: 410000- qishloq, o’rmon va baliq

12- MASALA
REZINA PROKLADKA HISOBI.
Loyihalanayotgan sexda vibroizolyatorlar effektivligini baholash va mashinalar uchun vibroizolyatorlarni hisoblash. Vibratsiya manbaalariga 1022-Mkl,5I-A mashinalari kiradi.
Masalani yechish uchun ko‘rsatma:
Rezina nusxali prokladkalarning vibroizolyatorlar hisobini aniqlashda ularning geometrik parametrlarini aniqlash kerak bo‘ladi: diametri, balandligi, maydoni, rezina prokladkalarning soni. Yuqorida berilganlarni hisoblash uchun quyidagi shartlarni bajarish kerak.
f/f_o = 3 – 4
Bu yerda: f= (nomutanosib) har hil turdagi kuchlarning
tebranishlar chastotasi, Gs
f_o= vibroizolyatorlarda mashinalarning
shaxsiy tebranishlar chastotasi. Gs
1. Majburiy kuchlarning asosiy chastotalari hisobini quyidagicha aniqlanadi:
N
f = _________
60

bu yerda: N – minutiga aylanishlar soni;

f
f_o = __________
4
Bajarilish sharoitini aniqlash.
f/f_o = 4
Rezina nusxali prokladka vibroizolyatorlari sifatida variantlardagini qabul qilamiz.
2.Zaruriy statistik cho‘kmani aniqlash.
g
X_st =___________;
(2π f_o)²
bu yerda: g – erkin tushish tezlanishi
Prokladka balandligini hisoblaymiz
Ye
h=X_st ___________, m
[&_st]
Bu yerda: Ye – rezina tipidagi prokladkalarning qayishqoq materiallardagi dinamik moduli ;
[&_st] – rezina nusxali prokladkalarning materiallar siqilishidagi ruxsat etilgan yuklama [1-jadval).
3.Prokladka vibroizolyatorlarning maydonini aniqlash.
R
S = _________
[&_st] · n
Bu yerda: R – mashina og‘irligi , t.
n – prokladkalar soni.
4.Vibroizolyatorlar effektivligini aniqlash.
1
L = 20 lg ________, dB
K_n
1
K_n = _____________
(f/f_o)² -1
Vertikal yo‘nalishdagi dinamik yuklamaning uzatish koeffitsienti.
Prokladkali vibroizolyatrlarni baholashni quyidagi sharoitdan kelib chiqqan holda aniqlanadi:
 L20 dB
1 jadval

Rezina markasi	Qayishqoq modulning dinamikasi Ye.x10^5, N/m^2	Siqilishdagi kuchlanishini ruxsat etilgani [&st] x10^5
56	36	4.2
112 A	43	1,71
93	59,5	2,4
KR – 407	41	2,94
IRP – 1347	39,3	4.4
2586	24,5	0,98

Masalani yechish uchun variantlar.

Berilgan	V1	V2	V3	V4	V5	V6	V7	V8	V9	V10
N,ayl/s	4450	4300	4140	4250	4400	4050	4200	4100	4350	4300
Rezinani Markasi	112A	2586	IRP	KR408	2586	93KR	KR407	IRP	2586	4050
P.t	3000	3050	3100	3150	3200	3250	3280	3300	3330	3350
N,son	2	3	4	2	3	4	1	3	2	4

Berilgan	V11	V12	V13	V14	V15	V16	V17	V18	V19	V20
N,ayl/s	4050	4150	4300	4200	4100	4320	4050	4300	4150	4250
Rezinani Markasi	IRP	112A	2586	KR407	2586	IRP	KR93	IRP	112A	2586
P,t,	3150	3180	3000	3050	3100	3200	3250	3350	3250	3150
N,son	1	2	3	4	4	3	2	2	3	4

13- MASALA


INSON ORGANIZMIGA ELEKTR TOKINI TA’SIRINI HISOBLASH

Kuchlanish ostida turgan havo liniyasidagi uzilib yerda yotgan elektr simiga odam tegib ketdi. Agar yerda yotgan elektr simining uzunligi l-m; odamdan shu uchastkaga bo‘lgan masofa l₁=m; sim diametri d_r=m; tokni yerga tutashishi l₃- A, ; Rh- 1000 Om bo‘lsa, tegishli kuchlanish U_teg ni aniqlang.

MASALANI YECHISH


1 Yerda yotgan elektr simini dumaloq kesimli yerga ulagich sifatida qabul
qilgan holda elektr simning potensialini aniqlaymiz, ya’ni





Volt


2 Odam turgan yer sirtining potensialini aniqlaymiz.


Volt

Bu yerda: x = (2,5 + l₁)

3 Odamdagi yoyilish qarshiligiga tushish qarshiligini hisobga oluvchi tegishli
kuchlanish koeffitsienti ni aniqlaymiz:
;
4 Tegishli kuchlanishini aniqlaymiz


Volt
Kuchlanish natijalariga ko‘ra elektr toki ta’siridan odamning jarohatlanish xavfi darajasi ehtimoli qandayligi aniqlansin.


13 – masalani yechish uchun variantlar

Dastlabki ma’lumotlar		V A R I A N T L A R
		1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
1	l m	5	5,5	6	6,5	7	4	7,5	8	9	9,5
2	l1 m	3	3,5	4	4,5	5	2	5,5	6	7	7,5
3	d, m	0,03	0,02	0,01	0,15	0,2	0,06	0,07	0,09	0,03	0,08
4	l3 A	10	10	10	10	10	10	10	10	10	10
5	Om/m	100	200	300	400	100	200	300	400	500	100

Dastlabki ma’lumotlar		V A R I A N T L A R
		11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
1	l m	10	11	7,5	12	13	14	11,5	12,5	8,5	4,5
2	l1 m	8	9	5,5	10	11	12	8,5	10,5	6	2,5
3	d, m	0,07	0,06	0,07	0,08	0,09	0,06	0,07	0,05	0,08	0,05
4	l3 A	10	10	10	10	10	10	10	10	10	10
5	Om/m	300	200	400	100	300	200	300	400	100	200

14- MASALA
KORXONALARDA FAVQULODDA VAZIYATLARDA FUQARO HIMOYASI
Ishning maqsadi; Zaxarlangan xududdan aholini evakuatsiya vaqtini aniqlash.
Evakutsiya xalqni xatarli joylardan xavfsiz joyga olib chiqishdir.Odamlarning bir qismi xavfli zonadan transportda va qolganlari piyoda olib chiqiladi.
Har bir korxonalarinng ish binosidan evakuatsiyalanuvchilarning ro‘yixati tuziladi.Ularni hisoblab qancha ekanligi aniqlanadi va joylashish joyi ta’minlanadi. Korxonaning ish bino ikki qavatli bo‘lib, 24*64m2, unda yo‘laklar eni 3m teng. Binoda Nta odam ishlaydi jami 68 ta odam ishlaydi. Yo‘lak uzunligi Lyo‘l 14m teng.
Odamlar evakuatsiyasining hisobiy vaqti t e.v. alohida uchastkalar bo‘yicha odamlar oqimi xarakatining vaqt yig‘indisi sifatida aniqlanadi:


t_e.v= t_ev.bosh+ t_kab + t_e.o. + t_yul + t_kuch

Bu erda: t_e.v. – evakuatsiya vakti;

t_ev.bosh.– evakuatsiya boshlanishi vakti;
t_kab. – kabinetdan xarakatlanish vakti;
t_e.o. – eshik ostonasidan utish vakti;
t_yul. – yulakda xarakatlanish vakti;
t_kuch. – kuchaga xarakatlanish vakti.
Evakuatsiya boshlanishidagi to‘xtalish vaqtini t_{ev. bosh.}= 4,1 min deb qabul qilib olamiz
1.Odamlar oqimini zichligi kuyidagicha aniqlanadi:
D= _{ } odam/m2
Bu yerda: N xon- xanadagi odam soni;
f- odamning o‘rtacha gorizontal proeksiyasi (jadval-1)
asosida olinadi,m2;
Lx va bx xonaning bo‘yi va eni,m.
2.Xonadondan xarakatlanish vaqti:
t_kab=_{ } min
Bu yerda: Lx- xanani uzunligi,m;
V- odamlar oqimini xarakati tezligini ko‘rsatgichi.
13 jadvaldan aniqdanadi.
Odamlar oqimining xaraqat tezligi V nisbiy zichlikka D odam m/m2 bog‘liq xolatda aniqlanadi.
3.Eshik ostonasidan harqat intensivligigi quyidagi formuladan aniqlanadi:
q= 2,5 3,75 *v
t_e.o =_{ } min
bu yerda: b- eshik ostonasi eni,m;
N- odam soni,od|c
q -harakat intensivligi.
4. 1- 2 - qavat bo‘yicha harakatlanuvchi odamlar oqimi zichligi:
D=_{ }
Bu yerda:N-umumiy odam soni;
Ly-yo‘lakni uzunligi,m
by-yo‘lakni eni.
5.Odam zichligiga V qarab 2 jadvaldan haraqat intensivligi q va haraqat tezligi aniqlanadi va bularni hisobga olgan holda 1qavat yo‘lagi bo‘ylab haraqatlanish vaqti topiladi:
t_yul = _{ }.min
6.Odamlar oqimining maksimal zichligida D odam\m2 eshik ostonasi v enli ko‘chaga haraqatlanish intensivligi vaqti
kuyidagicha topiladi:
t_kuch = _{ }min

7. Binodan evakuatsiya qilish umumiy vaqti