Bilim sohasi: 200 000 – Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq Ta‟lim sohasi

Ikkinchi evropa tresti. 
Firmaning YAponiyadagi faoliyati yulga kuyilgach, Korrigan 
uz nigoxini yana Evropaga karatdi. U kuxna kit‘ada yangi kompaniya ochishni rejalashtirgan 
bulib, kompaniyaning tizimi kanday bulishini xal kilish masalasini echishi kerak edi. 
Kompaniyani AKSHdagi asosiy korxonaning filiali yoki evropa kompaniyasi sifatida tashkil 
kilish mumkin edi. Birinchi xolda kompaniya amerika kapitalidan foydalanar edi xamda firma 

---

tomonidan nazorat kilinar va ximoyalanardi. Korrigan ikkinchi yulni tanladi va «ElEsAy Lodjik
Ltd» kompaniyasini tashkil kilishda AKSHda joylashgan kimmatbaxo kogozlar buyicha yirik 
firma «Morgan Stenli end Ko». (Morgan Stanley & Co) ning yordamidan foydalandi. Firma 
yangi kompaniya kapitalining 82 foizini saklab koldi, kolgan kismi esa xususiy takliflar asosida 
evropalik investorlarga sotildi. Bu investorlardan biri garbiy germaniyadagi beshta bankning risk 
kapitali manbai edi. Korriganning evropa kompaniyasini tashkil kilish yuli bilan aksiyalarni 
kimmatrok narxda sotib kuprok pul topish mumkinligiga xamda evropalik mijozlar bilan 
ishlashda «ElEsAy Lodjik Ltd» amerika firmasining oddiy filialiga nisbatan kuprok 
muvaffakiyat kozonishiga ishonchi komil edi. 

Korrigan evropa bozoriga 1985 yilda, keyinrok 1987 yilda kaytdi, lekin bu safar 

«ElEsAy Lodjik» obligatsiyalar tarkatdi. Obligatsiyalarning 23 million dollar mikdoridagi 
birinchi chikarilishi jaxonning eng yirik banklaridan biri - SHveysariya bank korporatsiyasi 
(Swiss Bank Corp.) – tomonidan chikarildi. Obligatsilar oddiy aksiyalarga konvertatsiya kilingan 
ikkinchi chikarilishi «Morgan Stenli» va «Prudenshel-Beych Kepitel Fanding» (Prudential-
Bache Capital Funding) tomonidan chikarildi. «Lodjik» uchun evropa obligatsiyalar bozorining 
ikkita muxim tomoni mavjud edi: past narx (Kushma SHtatlarda taklif kilingan foiz stavkalariga 
nisbatan ancha past stavkalar) xamda ancha kiska muddat ramkalari. «Lodjik» firmasi Kushma 
SHtatlarning kimmatbaxo kogozlar va birjalar Komissiyasi tomonidan belgilangan koidalarni 
bajarishga majbur bulmagani sababli obligatsiyalarni investorlarga qisqa fursatda sotishning 
uddasidan chikdi. 
Firma kapitalining sezilarli kismini xorij bozorida yiqqan bulsada (1982 yildan 200 
million dollardan ortik), uzini valyuta riskiga uchrashga yul kuymagan. Uning faoliyati global 
masshtabda daromad olish imkonini berib, moliyaviy majburiyatlar shu yul bilan koplanardi. 
Bundan tashkari, «ElEsAy Lodjik»ning shu‘ba korxonalari xorijiy korporatsiyalarning filiali 
emas, maxalliy korporatsiya sifatida tashkil kilingani sababli maxalliy kredit bozori bilan 
alokalarida muammo yuk edi. 
Savollar:
1. «ElEsAy Lodjik» firmasi xalkaro kapital bozorida kanday usullardan foydalangan? 
Moliyaviy vositalarni aloxida kurib chiking (maxalliy va xorijiy bozirlar, evropa bozori va 
xokazo). 
2.Nima uchun firma nafakat AKSH bozordan foydalandi? 
3. Firmaning tashkiliy strategiyasi kapitalni jalb kilish strategiyasi bilan kanday tarzda 
kelishgan?