bilet bakteriyalar va ko‘k-yashil suv o‘tlarning tuzilishi, ahamiyati va xilmaxilligi haqida ma’lumot bering. Postembrional rivojlanish xillarini va assidiya metamorfozini tushuntiring. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarida litr qon

1-savolga javob:
Organizm genotipining o‘zgarishi bilan boradigan va bir nechta avlodlarda saqlanadigan o‘zgaruvchanlik irsiy o‘zgaruvchanlik deyiladi. Ba’zan bular aniq ko‘zga tashlanadigan o‘zgarishlar bo‘lib, ularga: kalta oyoqli
qo‘y larning paydo bo‘lishi, tovuqlarda patning bo‘lmasligi mushuk barmoqlarining ayri bo‘lishi, pigmentlarning bo‘lmasligi (albinizm), odamlarda barmoqlarning kalta bo‘lishi va ko‘p barmoqlilik (polidaktiliya) kabilarni misol qilib ko‘rsatish mumkin. Har bir organizm tashqi muhitning ma’lum sharoitlariga mos ravishda yashaydi va rivojlanadi. Ularga tashqi muhit omillari — harorat, namlik, ozuqa miqdori va sifati o‘z ta’sirini ko‘rsatadi. Shu bilan birga u o‘z turidagi boshqa organizm va turlarga mansub bo‘lgan organizmlar bilan o‘zaro munosabatda bo‘ladi. Bu omillar organizmning fiziologik, morfologik xususiyatlarini hamda fenotipini o‘zgartirishi mumkin. Tashqi muhit ta’sirida vujudga kelgan yana bir o‘zgaruvchanlikka to‘xtalib o‘tamiz. Nilufar gul va suv yong‘og‘ida suv osti va ustidagi barglari har xil shaklga ega: nilufarning suv ostidagi bargi ingichka lansetsimon, suv ustidagi barglari voronkasimon, suv yong‘og‘ida esa suv osti barglari patsimon qirqilgan, suv usti barglari esa yaxlit bo‘ladi.
Barcha odamlarda (agar ular albinos bo‘lmasa) ultrabinafsha nurlar ta’sirida melanin pigmenti to‘planishi tufayli terisi qoramtir tusga o‘tadi. Shunday qilib, tashqi muhitning ma’lum ta’sirida organizmlarning har bir turi o‘ziga xos o‘zgarishlarga duch keladi va bunday o‘zgarishlar shu tur vakillarining barchasi uchun bir xilda bo‘ladi.
2-savolga javob: Rasmga izoh:



25-BILET
1. ATF ning tuzilishi, kimyoviy tarkibi, hujayradagi ahamiyatini tushuntiring.
2. Quyidagi berilgan biogen elementlar va ular ishtirok etadigan jarayonlar bilan juftlang.

3. Pomidor mevasining qizil rangi (A) sariq rangi (a) ustidan dominantlik qiladi. Tajribada urug‘chili va changchili organizmlar qizil rangga ega edi, lekin ular chatishtirilganda ¾ qizil, ¼ sariq pomidor hosil bo ‘ladi. Ota-onaning va F1 duragaylarning genotipini aniqlang.