bilet bakteriyalar va ko‘k-yashil suv o‘tlarning tuzilishi, ahamiyati va xilmaxilligi haqida ma’lumot bering. Postembrional rivojlanish xillarini va assidiya metamorfozini tushuntiring. Katta yoshdagi odam organizmi tomirlarida litr qon



Download 1,51 Mb.
bet35/45
Sana30.06.2022
Hajmi1,51 Mb.
#719471
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   45
Bog'liq
9-sinf imtihon javoblari biologiya

3-savolga javob:

23-BILET
1. Hujayra tarkibiga kiruvchi suv va anorganik moddalar. Suvning biologik ahamiyati uning qanday xossalari bilan bog‘liqligini tushuntiring.
2. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqishi va xilma-xillik markazlari haqida ma’lumot bering. O‘zbekiston madaniy o‘simliklar kelib chiqish markazlarining qaysi biriga kiradi? Javobingizni izohlang.
3. Amilazaning kraxmalga ta’sirini o‘rganing. Olma, non, guruch, shaker va kartoshka bo‘laklariga yod eritmasidan tomizib, mahsulotlar tarkibida kraxmal mavjud yoki mavjud emasligini aniqlang. Javobingizni izohlang.
1-savolga javob:
Suv — tirik organizmlar tarkibida uchraydigan va tabiatda keng tarqalgan anorganik modda. Uning miqdori keng doirada o‘zgarib turadi. Tish emali hujayralarida 10% ga yaqin, o‘simlik hujayralarida esa 90% dan ko‘proq suv bo‘ladi. Ko‘p hujayrali organizmda suvning o‘rtacha miqdori 80% ni tashkil etadi.
Hujayrada suvning ahamiyati juda katta. Tirik organizmlar uchun suv nafaqat ular hujayrasinining zaruriy tarkibiy qismi, balki yashash muhiti hamdir. Suvning vazifalari ko‘p jihatdan uning kimyoviy va fizikaviy
xusu siyatlari bilan aniqlanadi. Bu xususiyatlar asosan suv molekulasining kichikligi va ular ning qutblanishi hamda bir-biri bilan vodorod bog‘lanishi orqali amalga oshiriladi. Suv katta issiqlik sig‘imiga va issiqlikni yaxshi o‘tkazish xususiyatiga ham ega. Shuning uchun hujayra ichidagi harorat deyarli o‘zgarmaydi yoki hujayra atrofidagi muhitga nisbatan juda kam darajada farqlanishi mumkin. Suv toza kimyoviy modda sifatida ham o‘ta muhim ahamiyatga ega. Bir qator katalizatorlar ta’sirida suv gidroliz reaksiyalarini amalga oshiradi. Bu reaksiyalarda suvning OHva H+guruhlari turli xil molekulalarning erkin valentligiga birikadi. Natijada yangi xususiyatga ega bo‘lgan yangi modda hosil bo‘ladi.
2-savolga javob;
N.I.Vavilov ekspeditsiya natijalari asosida seleksiya nazariyasi uchun muhim hisoblangan, umumiy xulosalarni ishlab chiqdi. Madaniy o‘simliklarning kelib chiqishini 7 markazga bo‘ladi. Bu markazlar butun dunyo bo‘ylab tarqalgan. Bularga Janubiy Osiyo tropik markazi (50% madaniy o‘simliklar, shu jumladan sholi, shakarqamish va sabzavot ekinlari vatani), Sharqiy Osiyo markazi (bu yerlardan 20% dan ortiq madaniy o‘simliklar tarqalgan, jumladan soya va tariq vatani hisoblanadi), Janubiy­G‘arbiy Osiy markazi (14% madaniy o‘simliklar, shu jumladan bug‘doy, suli, dukkaklilar, zig‘ir, sabzi va boshqalar vatani), O‘rta Yer dengizi markazi (11% ma da niy o‘simliklarning, karam, qand lavlagi, beda vatani), Abissiniya (Efio p i y a ) markazi (arpa, banan, kofe daraxti va boshqalar vatani), Markaziy Amerika (oshqovoq, loviya, makkajo‘xori, qalampir, g‘o‘za, kakao daraxti vatani), Janubiy Amerika markazi (kartoshka, ananas, tamaki vatani) kiradi. Hozirgi vaqtda markazlar soni 12 tagacha ko‘paytirilgan.

Download 1,51 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish