Beynin I i m I i -js

nı

---

I N C O G N I T O
nın üzerinde şöyle yazıyordu: “N oel Kulübü’müze Katılın, Paranız
Ona En Çok Gereksinim D uyduğunuz An Elinizde O lsu n .” )
Peki ama N o el kulüpleri neden bu kadar tuttu? M üşteriler k en ­
di paralarını yıl boyunca kendileri kontrol etseler daha iyi faiz
kazanabilir ya da ortaya çıkan fırsatlara yatırım yapabilirlerdi.
Herhangi bir ekonom ist, onlara kendi sermayelerini elde tutm aları
tavsiyesinde bulunabilirdi. Ö yleyse bu insanlar neden bile isteye
bir bankadan paralarını almasını talep ettiler; hele de bu kadar
kısıtlama ve parayı erken çekmeleri halinde ödenecek bir tutar da
varken? Sorunun yanıtı açık: İnsanlar istiyordu ki, birileri onları
para harcamaktan alıkoysun. Para kendilerinde kalırsa, kısa sü ­
rede yiyip bitirmeleri olasılığının yüksek olduğunu biliyorlardı
.23
Birçok kişi artık N oel kulüplerinin yerine ABD Gelir İdaresi’ni
(Internal Revenue Service) kullanıyor: M aaşlarında yapılan daha
fazla kesinti sayesinde, Gelir İdaresi yıl boyunca paralarının daha
büyük bir oranını elinde tutabiliyor ve bu insanlar bir sonraki N i­
san ayında posta kutularında bir çek bulm anın m utluluğunu ya­
şıyorlar. Havadan gelivermiş gibi görünen bu para, aslında kendi
paraları. Yine de, fazla paranın yıl içinde ceplerinde delik açaca­
ğı sezgisine kapılanlar, bu yolu seçer. Çünkü kendilerini dürtüsel
kararlardan koruma sorum luluğunu başkasına devretm ek, daha
cazip bir seçenektir onlar için.
İnsanlar neden kendi davranışlarının kontrolünü ele alıp, elle­
rindeki parayla ne yapacaklarına da kendileri karar vermezler?
N oel kulübü ve ABD Gelir İdaresi olgularını anlayabilm ek için