Beynin I i m I i -js

ö z ü n d e hâlâ ayaktadır: Beyin, birbiriyle mücadele halindeki alt sis­
tem lerd en oluşm uştur. Biz, şimdilik yolumuza genelleştirilmiş ikili
süreç m o d elin i başlangıç noktası olarak ele alarak devam edeceğiz
ç ü n k ü bu m od el konunun özünü bize layığıyla açıklayabilecektir.
P sik o lo g la r ve ekonom istler bu farklı sistemleri soyut biçimde
ele a lıyor olsalar da, m odern nörobilim , bunları anatomik bir te­
m ele otu rtm a k için var gücüyle çabalamaktadır. Beynin ağ şema­
sı, gerçek ten de ikili süreç m odeliyle örtüşen bölümlerin varlığını
o r ta y a k oyar.12 Bazı beyin alanları (örneğin; şakakların hemen iç
k ısm ın a karşılık gelen ve “dorsolateral prefrontal korteks” adım
a la n beyin bölgesi), dış dünyadaki olaylarla ilgili üst düzey işlem­
lerd e devreye girerken bazı alanlar da (örneğin; alnınızın hemen
a rk a sın d a yer alan “ m edial prefrontal korteks” ve korteks yüzeyi­
n in derin lerin d e yer alan bazı alanlar) bunun aksine, açlık düzeyi,
112

---

B İ R R A K İ P L E R T A K I M I O L A R A K B E Y İ N
g ü d ü len m e d u r u m u n u z , h erh a n g i bir şeyi ö d ü l o la ra k a lg ıla y ıp a l­
g ıla m a d ığ ın ız g ib i v ü cu d u n iç d u ru m u y la ilgili b ilgileri izler. A n cak
duru m , bu k a b a b ö lü m le n d ir m e n in işaret e ttiğ in d e n d ah a k a rm a ­
şıktır çü n k ü b ey in g e le c e k te k i d u ru m ları sim ü le edebilir, g eçm işi
anabilir, o a n d a el a ltın d a b u lu n m a y a n bazı şeylerin n erede o la b i­
leceğin i b u lm a y a çalışab ilir, vs. A n ca k dış ve iç durum ları izleyen
sistem ler p a ra lelin d e y a p tığ ım ız b ö lü m len d irm e, k ab aca da olsa
bize şim d ilik y o l g ö sterecek tir; orta y a çık an ta b lo y u ayrıntılandır-