Beynin I i m I i -js

fazla değildir. Aynı durum, annenin yuvasıyla yabancı bir farenin
yuvası arasında yaptıkları seçim için de geçerlidir. Başka bir ifa­
deyle, yavruların annelerini beklendiği biçimde umursamaları için
doğru genetik programların devrede olm ası gerekir. Bağlanma so ­
runlarının yaşandığı otizm gibi durumların altında yatan etken de
bu türden bir sorun olabilir.
Ebeveynlere bağlanm a durumuyla ilintili bir başka örnek de eşe
sadakattir. Sağduyu bize tek eşliliğin ahlaki kişiliğe tem ellenmiş
bir karar olduğunu söyler, değil mi? Ama bu da bizi doğrudan
“kişiliğin” ne olduğu sorusuna götürür. Kişilik dediğimiz şey de
bilinç radarlarının altında işleyen mekanizmalarla yönlendirilen
bir özellik olabilir mi?
Tarla faresini ele alalım. Bu küçük yaratıklar sığ yeraltı geçitleri
kazarak bütün yıl boyunca etkin kalmanın yolunu bulurlar. Ama
diğer birçok fare ve mem eliden farklı olarak tek eşli yaşar, ömür
boyu süren eş bağları sayesinde birlikte yuva kurar, birbirlerine so ­
kulur, birbirlerini tımar eder ve bir ekip olarak yavrulara bakarlar.
Yakın kuzenleri sefahat âlemine dalm ışken, bu hayvanlar neden
böylesi bir adanmışlıkla bağlanır eşlerine? Yanıtı yine hormonlar­
da aramak gerek.
Erkek tarla faresi belirli bir dişiyle yinelemeli biçimde çiftleş­
tiğinde, beyninde “vazopresin” adı verilen bir hormon salgılanır.
Vazopresinin beynin “accumbens çekirdeği” olarak bilinen bölge­
sindeki reseptörlere bağlanması ise “o ” dişiyle ilintilendirilen bir
haz duygusunun ortaya çıkmasını sağlar. Tek eşliliği kilit altına
alan bu süreç, çift bağlanması (pair-bonding) olarak bilinir. İlginç­
9 9

---

I N C O G N I T O
1