Beton qorishmasini super va giperplastifikatorlar modifikatsiyalash istiqbollari energiya va resurs tejamkorligi

Bеtоn uchun quyidagi sinflar bеlgilangan:
- siqilishga mustahkamligi bo’yicha: B3,5; B5; B7,5; B10; B12,5; B15; B20; B22,5; B25; B27,5; B30; B35; B40; B50; B55; B60; B65; B70; B75; B80;
- egilishdagi cho’zilishga mustahkamligi bo’yicha: B_tb0,4; B_tb0,8; B_tb1,2; B_tb1,6; B_tb2,0; B_tb2,4; B_tb2,8; B_tb3,2; B_tb3,6; B_tb4,0; B_tb4,4; B_tb4,8; B_tb5,2; B_tb5,6; B_tb6,0; B_tb6,4; B_tb6,8; B_tb7,2; B_tb8,0;
- o’q bo’ylab cho’zilishga mustahkamligi bo’yicha: B_t 0,4; B_t 0,8; B_t 1,2; B_t 1,6; B_t 2,0; B_t 2,4; B_t 2,8; B_t 3,2; B_t 3,6; B_t 4,0.
Betonning sinfi sementni aktivligiga, suv va sement massasini nisbatiga, to’ldirgichlarning mustaxkamligi va sifatiga, to’ldirgichlarning donador tarkibiga, qotishini davom etishiga, atrofdagi muhitni namligi va xaroratiga va boshqa omillarga bog’liq.
Zichlik – odatda og’ir beton zich material hisoblanadi. To’ldirgichlarning donador tarkibi sinchiklab tanlansa, suv – sement nisbati kamaytirilsa, suvga talabchanligini pasaytiruvchi plastifikatorlar ishlatilsa va beton aralashmasini yahshilab zichlash hisobiga beton zichligini oshirish mumkin.
Betonning zichligi ortgan sari, uning hossalari (mustahkamlik, suv o’tkazmaslik, sovuqqa chidamlilik va nurashga chidamliligi) yaxshilanadi.
Betonning maxsus xossalari
Kirishish va kengayish. Beton havoda qotganda kirishadi, nam sharoitlarda qotganda uning hajmi mutloq o’zgarmaydi yoki bir oz kengayadi. Betonning kirishishi natijasida katta o’lchamli (massiv) konstruksiyalarda darzlar hosil bo’ladi. Bu esa betonni yahlitligini buzadi, uning mustahkamligi va chidamliligi pasayadi. Og’ir betonning kichrayish darajasi 0,1 –1,5 mm/m ni tashkil qiladi.

• 
  Suv o’tkazmaslik – zich betondan tayyorlangan va qalinligi 200 mm dan ortiq bo’lgan temir-beton konstruksiyalar odatda suv o’tkazmaydi. Suv o’tkаzmаsligi bo’yichа betonlаr quyidаgi turlаrgа bo’linаdi;
  
• 
  - kаm suv o’tkаzmаs (W4 dаn kаm);
  
• 
  - o’rtаchа suv o’tkаzmаs (W4 dаn W12 gаchа);
  
• 
  - yuqori suv o’tkаzmаs (W12 dаn ortiq).
  

Betonning suv o’tkazmasligini oshirish uchun u mahsus qoplama bilan muxofaza qilinadi, yoki zichligini oshiruvchi qo’shilmalar qo’llaniladi. Kengayadigan sementni ishlatish ham bu hossani yahshilaydi.
Muzlаshgа chidаmligi bo’yichа betonlаr mаrkаsi nаzorаt nаmunаlаri tutib turilаdigаn suvdа yoki tuzlаr eritmаsidа gаlmа-gаldаn muzlаb-erish sikllаri soni bilаn аniqlаnаdi, bu nаmunаlаr аmаldаgi dаvlаt stаndаrtlаri tаlаblаrigа muvofiq tаyyorlаnib vа muzlаshgа chidаmlilikgа sinаlаdi. Muzlаshgа chidаmligi bo’yichа quyidаgi mаrkаlаr ko’zdа tutilgаn: F50, F75, F100, F150, F200, F300, F400, F500, F600, F800, F1000.
Yemirilishga chidamlilik – betonni yemirilishi atrof muhitni fizik-kimyoviy ta’siri natijasida sodir bo’ladi. Betonni yemirilishi sement toshini yemirilishi natijasida sodir bo’ladi va natijada betonning mustahkamligi va suv o’tkazmasligi pasayadi. Betonning yemirilishi ishqor moddalar betonni ichiga kirishi natijasida sodir bo’ladi.