Berilgan: Nomalum

Yechish. Bu yerda (10.2) formuladan foydalaniladi, haroratni gradus Selsiyda olish mumkin:



6-misol. Doimiy bosimda kislorodning 0 dan 1500⁰C oralig`idagi o`rtacha molyar issiqlik sig`imi quyidagi formula bilan ifodalanadi:

Doimiy bosimda, doimiy harorat 0 dan 1000⁰C oralig`idagi o`rtacha molyar, massaviy va hajmiy issiqlik sig`imlarini aniqlang. Shu oraliq haroratda doimiy hajmda kislorodning o`rtacha molyar issiqlik sig`imi qanday bo`ladi?
Yechish. 0 dan 1000⁰C gacha bo`lgan o`rtacha molyar issiqlik sig`imi hisoblanadi:

(2.2) formula bo`yicha o`rtacha massaviy issiqlik sig`imi hisoblanadi:

(3.2) formula bo`yicha hajmiy issiqlik sig`imi aniqlanadi:

Doimiy hajm, haroratning 0 dan 100⁰C oralig`ida kislorodning o`rtacha molyar issiqlik sig`imi hisoblanadi, bunda formuladan foydalaniladi:

7-misol. Mol issiqlik sig`imining haroratga bog`liqligi

formula bilan ifodalangan. 1 kg etil spirt (R=const) 400 dan 600 K gacha qizdirilganda qancha issiqlik yutilishi (kJ) ni aniqlang.
Berilgan: m=1kg; M=46; T=400-600; T=200K
Noma`lum: Q = ?
Yechish:
formuladan issiqlik miqdori hisoblanadi.

8-misol. Agar spirtning bug` hosil qilish solishtirma issiqligi 858.95 J/g, bug`ining solishtirma hajmi 607 sm³/g bo`lganda, 20g spirtning qaynash haroratidagi bug`lanish ichki energiya o`zgarishini hisoblab toping.

Yechish. Bunda termodinamikaning birinchi qonuni tenglamasi (16.2) dan foydalaniladi:

Spirt qaynaganda uning bug` bosimi atmosfera bosimi R=101325 Pa teng bo`ladi. Hisoblashda bug`langan spirtning grammlardagi miqdorini hisobga olish lozim, kengayish ishini joullarda, hajmni esa m³/g da ifodalash kerak. Jarayon izobar holatda kechadi. (18.2) formulaga muvofiq:

9-misol. Suvning bug` hosil qilish solishtirma issiqligi 2451J/g. Suv bug`lari ideal gaz qonuniga bo`ysunadi, deb faraz qilinsa, 20<sup>0</sup>C da 100g suv bug`lanishida ichki energiyaning o`zgarishini aniqlang.

Berilgan: m=100g; MH₂O=18g/mol; R=8.314; T=293K
Noma`lum: U=?
Yechish: bunda ideal gaz holat tenglamasidan foydalaniladi: ammo bo`lgani uchun,
bo`ladi.

10-misol. S=40.2 J/mol bo`lgan 5<sup>.</sup>10<sup>-3</sup> kg CO<sub>2</sub> gazi o`zgarmas hajmda 573 dan 673 K gacha qizdirilsa, qancha issiqlik sarf bo`ladi?

Berilgan: m=5^.10^-3 kg; M CO₂=44^.10^-3 kg;