Berdaq nomidagi qoraqalpoq davlat universiteti biologiya fakulteti

I.BOB.1.1.Gomeopatik davolash tizimidagi zamonaviy yo’nalishlar

Gomeopatik preparatlar o’xshashlik qonuniyati asosida yakka holda tanlab olinsa eng yuqori samara beradi.Gomeopatiya kasallikni emas kasalni davolaydi.

O’xshashlik qonuni asosida dori tanlanadi, lekin kasalning kasalligi to’g’risidagi aniq ma’lumot bo’lishi shart ya’ni kasallik simptomlari o’xshashligi
( ob’ektiv va sub’ektiv ma’lumotlar).
Dori tanlashda tajriba natijalari hisobga olinadi.
Britaniyalik bakteriolog va gomeopat E.Bax tomonidan gullar dorilari yaratilgan. E.Bax kasal bo’lgan hayvonlar turli xil gullardagi shudringni is’temol qilganini kuzatgan.So’ngra 38 ta gullar turida davolovchi xususiyat borligini aniqlagan.Har bir gul aniq emotsional holatga ega ekanligini bilgan.Shuning uchun, Baxning gul dorilarini faqat emotsional va psixologik (ruxiy) simptomlarga asoslangan holda berilgan.Keyinchalik, fiziologik simptomlar dorini tanlashda hisobga olinmagan.Hozirgi kunda amaliyotda Bax sistemasi kengaytirilib, uning tuzgan gullar ro’yxatiga juda ko’p gullar qo’shilgan.
Edvard Baxning gul terapiyasi (1930-yil) - gullarni energetik quvvati bilan davolashni taklif etgan.Bugungi kunda olimlar ushbu davolash usuli “platsebo effekti”ga asoslangan deb hisoblashmoqda.
Gul terapiyasining asosiy shiori: “O’zingni - o’zing davola!”.Inson organizmda kasallikni davolash uchun ruxiy xotirjamlikka erishmoq kerak, aynan ayrim o’simliklar bemorning ruxiy holatini, xotirjamlikni tiklashi bilan davolagan:

E.Baxning gullar ro’yxatiga kiritilgan gullar turlari:

	O’simlik xomashyosi:	Lotincha nomi:	Ruscha nomi:
1	Qushqo’nmas		Репейник
2	Aspen daraxti		Осина
3	Olxa		Бук
4	Bo’tako’z		Василек
5	Xaltali ebalak		Устели-поле
6	Tog’olcha		Алыча
7	Kashtan kurtagi		Почка каштана
8	Sashratqi		Цикорий
9	Iloncho’p		Ломонос
10	Yovvoyi olma		Дикая яблоня
11	Qayrag’och		Вяз
12	Gentiana,erbaho gazako’t		Горечавка
13	Oddiy veresk	Heather ordinary	Вереск обыкновенный
14	Muqaddas daraxt		Падуб
15	Hanimeli		Жимолость
16	Shohli daraxt		Граб
17	Balzamin		Бальзамин
18	Archa	Juniperus	Лиственница
19	Mimoza		Мимоза
20	Xantal		Горчица
21	Eman		Дуб
22	Zaytun	Olea	Олива
23	Qarag’ay	Pine	Сосна
24	Qizil kashtan		Красный каштан
25	Tog’ atirguli		Скальная роза
26	Tog’ suvi		Горная вода
27	Divala		Дивала
28	Vefliyem yulduzi		Звезда Вифлеема
29	Chuchuk kashtan		Сладкий каштан
30	Verbena		Вербена
31	Tok novdasi		Виноградная лоза
32	Grek yong’og’i	Nut greese	Грецкий орех
33	Binafsha		Фиалка
34	Oq kashtan	Chestnut aesculus ordinary	Белый каштан
35	Yovvoyi suli		Дикий овес
36	Na’matak	Rosa canina	Дикая роза
37	Tol		Ива
38

Keltirilgan o’simliklardan E.Bax toza suv va brendi (50:50) aralashmasidan gul essensiyasini tayyorlagan va bemorlarga tomchi qilib bergan.

Gul essensiyalari 3 darajada qo’llanilgan:
-ruxiy alomatlik profilaktikasi;
-stress holatini tezkor davolash;
-o’tkir va surunkali kasalliklarni davolashda qo’shimcha vosita.
E.Bax gul essensiyalari ichida kompleks vosita-Rescue Remedy (qutqaruvchi) vosita bor. Ushbu vosita o’tkir stress holatida tinchlantirish uchun beriladi.


II.BOB.1.2.Gomeopatiya prinsiplari, nazariyasi va ta’sir etish mexanizmi

Gomeopatiya- (yunoncha: homoios-o’xshashlik, pathos kasallik) termini o’sha davrdan to hozirgi davrgacha o’z nomini saqlab qolgan.Uning aksi “allopatiya” (allos-qarshilik, pathos-kasallik) bo’lib, bu termini ham Ganeman kiritgan.Ganemanning yuqoridagi tajribalaridan kelib chiqqan xulosalardan gomeopatlar va allopatlarning davolashidagi farqlarni ko’rish mumkin.Agar bemorning oshqozoni yallig’langan bo’lsa, allopat tinchlantiruvchi dorilar bilan davolaydi,gomeopat yallig’lantiruvchi dorilar bilan davolaydi,lekin juda kam miqdorda foydalanadi.

Gomeopatiyaning prinsipi tabiiy kasallik va dori ta’sirida chaqirilgan kasallik bir-biriga o’xshashligi bo’yicha mos kelishi kerak.Gomeopatiya Leypsig universitetining professori nemets olimi Samuel Fridrix Ganeman tomonidan tibbiyotda yangi davolash yo’nalishi sifatida paydo bo’lgan.Gomeopatiya dorilari sog’lom odamda katta dozalarda sinalganda, u dori qaysi kasallik belgilari paydo qilsa, o’sha kasallikni aynan shu dori bilan davolashga asoslangan.Ganeman “o’xshashlik” qonunini shunga asosan yaratgan.Ganeman 100 ga yaqin dorivor moddalarni o’zida va o’zi xoxlovchi talabalarida sinagan.Katta lekin zaharlamaydigan dozalarda sog’lom kishilarga berib,ularda sodir bo’lgan yoki birinchi marotaba dorilar patogenezini tuzgan.
Ma’lumki, kasalning simptomi patogenezi bo’ladi, lekin dorivor moddalarning o’ziga xos ta’siri bo’ladi.Agar dori modda katta dozada sog’lom odamda kasallik chaqirsa, shu dori modda kichik dozada davolash gomeopatiyaning I-prinsipi asosi bo’lib, qonunlashtirilgan.II-qonuni juda kichik dozalar ishlatilishi mumkin, qancha dori modda mayda bo’lsa, tez so’rilib,tez ta’sir kuchini ko’rsatadi.
Gomeopatiya davolash tizimining prinsiplaridan ya’ni asoslardan biri bu potensiyalash yoki dinamizatsiyalash.Potensiyalash gomeopatik dorilarning texnologiyasi bilan bog’liq bo’ladi va u dorining shifobaxsh ta’sirini oshirishga qaratilgan.Shifobaxsh ta’sirini oshirib dori davolovchi kuchga ega bo’lishi uchun uni ko’p marta suyultirish ham chayqatish yoki maydalab ishqalash kerak, ya’ni kuch sarflash lozim.Ganeman g’oyalariga ko’ra qancha dori modda ko’proq suyultirilgan bo’lsa, shuncha ta’sir etish kuchiga ega bo’ladi.
Hozirgi vaqtda Ganeman g’oyalariga tayangan holda V.Shvabe tomonidan yozilgan gomeopatiya dorilari bo’yicha qo’llanma 70 dan ortiq mamlakatlarda farmakopeya sifatida ishlatib kelinmoqda.Gomeopatiya dorilarining 78-80% dorivor o’simliklar, 14% ga yaqini kimyoviy va 6% atrofida hayvonlarga to’g’ri keladi.Gomeopatiya dorilarining allopatiyanikidan asosiy farqi barcha o’simlik va hayvon,ular mahsulotlarning yangi yig’ilganlarini ishlatishdir.Gomeopat shifokorlar dori yozishda retsept so’zini ishlatishmaydi.Dori miqdori ko’pincha ko’rsatilmay uni suyultirish darajasi va dori turiga munosibligi ko’rsatiladi.
Gomeopatiyada ishlatiladigan dori kuchlari o’nlik va yuzlik birliklari bilan ifoda etilib, ular necha marta suyultirishni belgilovchi raqam yoniga qo’yiladi.Bir kecha kunduzda ichish uchun beriladigan gomeopatiya dorilari odatda 5-8 tomchi 3-4 dona granulani tashkil etadi.