Berdaq atindaĝi qaraqalpaq mámleketlik universiteti

1-súwret. Elektr psixrometrınıǹ sxeması.
Psixrometrik usıldıń abzallıqları—plus temperaturada ólshewdiǹ jetkilikli dárejede anıqlıǵı hám inercionlıǵı kishiligi; kemshilikleri— ólshew nátiyjeleriniń gaz háreketi tezligine hám atmosfera basımı ózgerislerine baylanıslı; temperatura tómenlewi menen bayqaǵıshlıqtıń azayıwı hám qáteniń kóbeyiwi.
Avtomatikalıq psixrometrik namlı kólshegish APv-201 texnologiyalıq obektlerdegi puw-gaz qospasınıń salıstırmalı ızǵarlıǵın úzliksiz qadaǵalaw etiw ushın mólsherlengen.
Onıń islew principi salıstırmalı ızǵarlıqtı ólshewdiǹ psixrometrik usılına tiykarlanǵan.
Izǵar ólshegish úsh bloktan : baslanǵısh ózgertkish, ekilemshi ózgertkishten hám teń salmaqlılıqlastırılǵan kópir KSM-3 dan ibarat. Salıstırmalı ızǵarlıqtı ólshew shegaraları 10... 100%. Ólshenip atırǵan ortalıqtıń temperaturası 30... 100°S. Tiykarǵı absolyut qátelik salıstırmalı ızǵarlıqtıń 3% ke teń.
Sonday qılıp, shıq noqatın hám tekserilip atırǵan gazdıń t temperaturasın bilsek, onıń salıstırmalı ızǵarlıǵın anıqlaw múmkin. Shudriǹ noqatı usılı úlken qolaylıqqa iye, sebebi ol ızǵarlıqtı gazdıń qálegen basımı sharayatında ólshewge múmkinshilik beredi (10... 15 MPa hám odan artıq). Bul usıl boyınsha ızǵarlıqtı ólshew temperaturanı ólshewden ibarat. Usı usıl boyınsha ólshew ásbapınıń dúzilisi 12. 2- súwretde kórseilgen.Tekserilip atırǵan gaz yamasa hawa kanal 1 arqalı truba 4 ten keletuǵın suwıq hawa menen suwılatuǵın kózgu 2 ke shekem keledi. Sezgir element aynasha sırtına kishi inerciyalı termopa­ra 3 ornatılǵan, oǵan millivoltmetr 6 jalǵanǵan. Aynashada shudriǹ payda bolıw waqtı fotorele sxeması boyınsha jalǵanǵan fotoelement 8 járdeminde jazıp alınadı hám sol waqıtta kontaktlar 7 tutasıp, millivoltmetr jalǵanadı hàmde aynasha tempraturasın ólsheydi. Áyne bir waqıtta hawa ısıtqısh 5 dıń elektr qızdırıw elementi jalǵanadı, bul element aynasha qızıp, ayqınlanǵansha jalǵanǵan túrde turadı.Aynasha sırtındaǵı shudring pútkilley puwlanǵanda ısıtqısh uziledi hám aynasha ısıydı. Sonday qılıp, ólshew processi tákirarlanıp turadı.
Bul ásbaplardıǹ bir qansha konstrukciyaları bar. Olar bir-birinen bayqaǵısh elementti suwıtıw, kondensatciya waqıtın jazıp alıw, shudriǹ payda bolıw temperaturasın ólshew usılı menen parq etedi. Biraq derlik barlıq ızǵarlıq ólshegishler quramalı dúziliske iye bolıp, isletiwde úlken ilmiy tájriybe hám itibardı talap etedi.