Berdaq atinda

Tapsırma. Gáptiń bas aǵzaların ajıratıń. Baslawıshtıń qaysı sóz shaqabınan ańlatılǵanın aytıp beriń.

Issı jaz baslandı. (T.Q.) Sapargúldiń ákesi orasan aq kewil, miyirman adam eken. Jaqsınıń jaqsılıǵı hár jerde aldıńnan shıǵadı, jamannıń jamanlıǵı tar jerde alqımıńnan asadı. (T.Q.) Áliy kútá tımırıq adam edi. Jaqsı niyetli jolawshı shıǵar kúnnen dám etedi. (T.Q.) Kórimlik aytıwshı bala kelinshekke awıldıń belgili adamların tanıstırıwǵa qaradı. (T.Q.) Usı-biziń úy. Ózi júdá bir qatal adam boldı.

Tapsırma. Bayanlawıshtıń qaysı sóz shaqabınan ańlatılǵanın anıqlań. Atawısh hám feyil bayanlawıshlardıń ózgesheligin túsindiriń.

Hár kimniń óz bilgeni ishinde. (T.Q.) Jumagúldiń kózi iliner emes. Baǵdagúldiń minezi bir kúnde ózgerdi. Bunday ortalıqta aq kewil, pák niyetli adamnıń jasawı qıyın. Ana - bul álemdegi eń názik, eń qatal hám shıdamlı, barlıq waqıtta haqıyqatshıl hám kúshli insan. (T.Q.) Kitap adamǵa eń sadıq, eń dana eń dilwar dos. (T.Q.)

Qadaǵalaw ushın sorawlar

1. 
   Gáptiń tiykarın ne quraydı?
   
2. 
   Baslawısh dúzilisi boyiúnsha qanday bolıp bólinedi?
   
3. 
   Bayanlawısh dúzilisi boyiúnsha qanday bolıp bólinedi?
   
4. 
   Atawısh hám feyil bayanlawıshqa mısallar keltiriń?
   
5. 
   Baslawısh hám bayanlawısh qalay baylanısadı?
   

Ádebiyatlar

1. 
   Баскаков Н.А. Словосочетания в каракалпакском языке. // «Исследования по сравнителной грамматике тюркских языков», III. Синтаксис. М., 1961.
   
2. 
   Da’wletov A., Da’wletov M., Qudaybergenov M. Ha’zirgi qaraqalpaq a’debiy tili. Sintaksis. No’kis, 2009.
   
3. 
   Умаров А. Сопоставительная грамматика руского и каракалпакского языков. Нукус, 1992.
   
4. 
   Kollektiv. Házirgi qaraqalpaq tili. Sintaksis. Nókis, 1996.
   

33-тema. Gáptiń ekinshi dárejeli aǵzaları

Joba:

1. 
   Tolıqlawısh.
   
2. 
   Anıqlawısh.
   
3. 
   Pısıqlawısh.
   
4. 
   Ekinshi dárejeli aǵzalardıń qurılısı.