Ббк-63. 3(5Ў) М91 Мустафоев, Суюндик

Мавлоно Камолуддин Майдоний (р.ж.)
Амир Ҳамзанинг хулафоларидин иккиламчи халифа турурлар. Даҳайи Майдонда турурким, Самарқанд вилоя-тининг Куфин (Куфайн деб ҳам ёзилган ўринлар бор. Бу ҳол арабчада унлиларни қўйилмаслиги сабабидан, таржи-монлар турлича талқин қиладилар) деган қасабасидан (ту-манидан) бир даҳа (қишлоқ) турур. (72-бет).
Камолиддин Майдоний Амир Ҳамзанинг ўринбосарла-ридан бўлиб, Амир Ҳамза (вафоти 1406) Ҳазрати Амир Кулол (1287-1370) нинг учинчи ўғиллари бўлиб, Ҳазрати Мавлоно Ориф Деггароний тарбия қилганлар.
47
М авлоно Камолиддин Майдонийдан ташқари Мавлоно Ҳусомиддин Шоший Бухорий, Амири Бузург ва Амири Хурдлар ҳам ҳос шогирдларидан бўлишган.
Юқорида келтирилган иқтибос (кўчирма) ва баёнлар-дан шу нарсалар маълум бўладики:

• 
  "Майдон" деб номланган жойлар кўплаб шаҳру қиш-лоқларда учраши мумкин экан;
  
• 
  Самарқанд, Бухоро, Нусайбин каби шаҳарларда ҳам "майдонийлар" мавжуд экан. Ва улар ҳам илму ҳол ва қолда алоҳида нуфузга эга эканлар.
  
• 
  "Рашаҳот", "Тарихи Муллозода" китобларида эътироф этилган "майдонийлар" ҳозирги Хатирчи тумани Олтин-сой мавзеси Майдон сой қишлоғига доир эканлар.
  
• 
  "Майдонсой" номи билан аталаётган сойнинг тарихий номи "Боғи майдон" бўлиб, у "Тарихи Муллозода" ва "Ри-солаи Султония"ларда қайд этилган экан.
  

• 
  Мавлоно Бадриддин ал-Майдоний ва Камолуддин Майдонийлар шу қишлоқ аҳлидан бўлиб, илму донишда мўътабар эканлар. Қабрлари шу ўринда эканлиги ҳақиқат эсада, аниқ ўрни номаълум. Айрим тахминлар қабрлари Қирошар ота қаристонида эмасмикин деган тасаввурлар-ни уйғотади. Яшаб ўтган даврлари қиёсан Амир Ҳамза даврига тўғри келади.
  
• 
  Энг асосийси Куфин ва Майдон илк исломлашувдан бошлаб илм ва маърифат манзиллари бўлиб келган.
  

* * *
Юқорида бир қатор қўҳна манбалардан сўз юритидди. Улар жумласига "Абдулланома", Ҳазрати Боқирнинг "Баҳоуд-дин Балогардон" асарларини ҳам киритиш мумкин бўлиб, "Куфин" ҳақида маълумотлар келади. Шуниси ажабланар-лики, тарихчи Наршахийнинг "Бухоро тарихи" ҳамда Абу Тоҳирхожанинг "Самария" асарларида бундай қайд ёки изоҳларга дуч келинмади.
Юқоридаги тасдиқ баёнларимизни Олим Шайх Азизон-нинг "Ламаҳот"и билан давом эттириш янги қирралар учун йўл очади.