tasdiqlash toʹgrisida”gi qarori loyihasi ishlab chiqildi va Vazirlar Mahkamasining 2016
yil 23 avgustdagi 273-sonli qarori qabul qilindi.
Ushbu dasturda, ifloslantiruvchi manbalar boʹyicha monitoring oʹtkaziladigan
obʹektlarni qamrab olish, atrof-muhit monitoringi yoʹnalishining meʹyoriy-huquqiy
asosini takomillashtirish, oʹsimlik va hayvonot dunyosi, sanoat va qattiq maishiy
chiqindilar yigʹiladigan joylar, tabiiy suv havzalari va koʹllar
monitoringi, suv
oʹzanlaridagi kanallarda olib boriladigan tozalash ishlari boʹyicha monitoring oʹrnatish,
kuzatuv nuqtalari va tizimlarini ken- gaytirish, tashlamalar ustidan nazorat tizimini
avtomatlashtirishni yoʹlga qoʹyish, ekoanalitik laboratoriya mutaxasislarining malakasini
oshirish, laboratoriyalarning moddiy-texnika baʹzasini mustahkamlash va ularni
zamonaviy asbob-uskunalar bilan taʹminlash ishlarini amalga oshirish kabi ishlar qamrab
olindi.
Tabiiy va oqova syv tarkibidagi 14 xil, tuproq tarkibidagi 12 xil hamda, atmosfera
havosi boʹyicha 15 xildagi moddalarni aniqlash boʹyicha jami 41 ta uslub oʹzlashtirildi.
Analitik nazoratga ixtisoslashtirilgan davlat inspektsiyasi tomonidan “Tabiiy va oqova
suvlar tarkibidagi sulfat-ion kontsentratsiyasi oʹlchovini kompleksometrik usul bilan
bajarish uslubi” (OʹzOʹU 0458:2009), “Tabiiy va oqova
suv tarkibidagi kumush
kontsentratsiyasi oʹlchovini fotokolorometrik usul bilan bajarish uslubi” (OʹzOʹU
0414:2009) boʹyicha oʹlchov ishlari yoʹlga qoʹyildi.
Analitik nazoratga ixtisoslashtirilgan davlat inspektsiyasi tomonidan OʹzDst
talablariga muvofiq 8 ta yangi oʹlchov uslublari ishlab chiqildi (2-ilovaga qarang).
Bundan tashqari, “Oʹzstandart” agentligida 11 turdagi oʹlchash uslub-larining muddati
2021 yilga qadar uzaytirilib, roʹyxatdan oʹtkazildi.
Yer osti va yer usti suvlari, atmosfera havosining ifloslanish darajasini sanitar-
gigiyenik meʹyorlar darajasigacha kamaytirish yuzasidan amaliy choralar koʹrish
taʹminlandi.
Atmosfera
havosinining ifloslanishi boʹyicha, “Oʹzgidromet”ning kuzatuv
maʹlumotlariga koʹra, 2016 yilda 2015 yilga nisbatan 25 shaharning 16 tasi: Buxoro,
Guliston, Denov, Kogon, Qarshi, Kitob, Margʹilon, Muborak,
Namangan, Nurobod,
Samarqand, Sariosiyo, Shahrisabz, Urganch, Yangiyoʹl shaharlarida barcha
oʹlchanadigan ifloslantiruvchi ingedirentlar boʹyicha sanitariya-gigiyena meʹyorlariga
mos keldi.
Angren shahrida uglerod oksidi (1.3-1.0) boʹyicha ifloslanish darajasi sanitariya-
gigiyena meʹyorigacha pasaygan.
Olmaliq shahrida oltingugurt ikki oksidi (1.2-1.1), Andijon shahrida ammiak (1.5-1.3)
boʹyicha pasaygan boʹlsa-da, sanitariya-gigiyena meʹyori koʹrsatgichdan ortadi.
Andijon shahrida chang (1.3), Fargona va Navoiy shaharlarida azot ikki oksidi (1.3),
Chirchiq shahrida ammiak (1.3) boʹyicha ifloslanish darajasi avvalgi yil darajasida
kuzatilgan.
Nukus shahrida chang (2.0-2.7), Toshkentda (1.0-1.3) azot oksidi, An- grenda (1.8-
2.3) ammiak, Fargʹonada (1.0-1.3) fenol, Angren (2.2-2.4), Beko- bod (1.0-1.1), Chirchiq
(1.6-1.7) va Fargona (2.6-3.3) shaharlarida ozon bilan atmosfera
havosining ifloslanish
darajasi ortgani kuzatilgan.
2016 yil davomida atmosfera havosi bilan bogʹliq sanitar-gigiyenik meʹyorlarning
ortishi: Olmaliq, Bekobod, Toshkent, Navoiy va Nukus shaharlarida 1 ta, Angren,
Chirchiq va Andijon shaharlarida 2 ta Fargʹonada 3 ta ifloslantiruvchi modda boʹyicha
monitoring oʹtkazilgan.
“Oʹzgidromet”ning maʹlumotiga koʹra, respublikamiz suv havzalarining ifloslanish
darajasi 2016 yilda 2015 yilga nisbatan oʹzgarmagan hamda I va III toifa, yaʹni, tozasuv
va moʹtadil ifloslangan suvlarga toʹgʹri kelgan.
Ekologik monitoring axborotlari va maʹlumotlari ilmiy-tadqiqot ishlarini olib borish,
ular asosida ekologik vaziyatlar holatining tadrijiy oʹzgarishlarini va turli kasalliklarning
yillar davomida oʹzgarishini tahlil qilish uchun darkor. Xususan, qoʹriqxonalarda olib
boriladigan ekologik monitoringning amaliy ahamiyati beqiyos kattadir.
Do'stlaringiz bilan baham: