Bаrqаror rivojlаnish jаrаyonidа ishchi guruhlаrini samarali tashkil etish. Tadbirkorlik kapitali va moliya manbaalari

3. Grant – ijtimoiy loyihalarga yoki tijorat maqsadida biznesni rivojlantirish uchun, qaytarib bermaslik sharti bilan berilidigan mablagʼ. Grantlar odatda ular mahalliy yoki mintaqaviy byudjetdan yangi boshlanuvchilar yoki yosh tadbirkorlarga beriladi. Tadbirkorlikni rivojlantirish uchun moʻljallangan davlat granti yuridik shaxslarga ham, xususiy tadbirkorlarga ham berilishi mumkin. Bunday grantlarning asosiy afzalligi shundaki, ular davlat tomonidan tekin va qaytarib olinmas asosda beriladi.
Grant olish uchun nima kerak?
Grant olish uchun:

• 
  ariza berish paytida yuridik shaxsni yoki yakka tartibdagi tadbirkorni davlat ro'yxatidan o'tkazish muddati bir yildan oshmagan bo'lsa;
  
• 
  komissiyaga davlat grantini olish uchun zarur bo‘lgan hujjatlarning to‘liq to‘plami taqdim etilishi kerak.
  

Qanday hujjatlar kerak?
Davlat grantini olish uchun zarur bo'lgan hujjatlar ro'yxatiga quyidagilar kiradi:

• 
  grant olish uchun tanlovda ishtirok etish uchun ariza;
  
• 
  ma`lumot darajasi bo`yicha hujjatlarning nusxasi,
  
• 
  xususiy tadbirkorni ro'yxatdan o'tkazish to'g'risidagi guvohnomaning nusxasi yoki yuridik shaxsni tasdiqlaydigan hujjat;
  
• 
  davlat reestridan o`tganlikni qayd etuvchi hujjat;
  
• 
  tegishli soliq organlarida hisobga olinganlik faktini tasdiqlovchi guvohnoma nusxasi;
  
• 
  shartnoma, ustav va boshqalar nusxalari ta'sis hujjatlari (faqat yuridik shaxslarga tegishli);
  
• 
  rahbarning imzosi bilan tasdiqlangan va ohirgi hisobot davridagi xodimlarning o'rtacha soni to'g'risidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olgan muhrga ega bo'lgan guvohnoma (faqat yuridik shaxslar uchun ham amal qiladi);
  
• 
  soliq to'lovchining yig'imlar, sug'urta mukofotlari, soliqlar va penyalarni (mavjud bo'lsa) to'lash bo'yicha majburiyatlarini bajarganligini tasdiqlovchi soliq organlaridan ma'lumotnoma. Shu bilan birga, ushbu sertifikat taqdim etilgan paytda, u berilgan kundan boshlab bir oydan ortiq vaqt o'tmagan bo'lishi kerak, aks holda u o'z kuchini yo'qotadi;
  
• 
  shartnomalar, schyot-fakturalar, cheklar, to'lov topshiriqnomalari va o'z mablag'lari hisobidan qilingan xarajatlarni to'lash faktini tasdiqlovchi boshqa hujjatlarning nusxalari;
  
• 
  biznes-rejani amalga oshirish jarayonida yangi ish o'rinlari tashkil etilganligi yoki eskilari saqlanib qolganligi to'g'risidagi ma'lumotnoma, u rahbarning imzosi bo'lishi va ariza beruvchining muhri bilan tasdiqlangan bo'lishi kerak;
  
• 
  to'g'ridan-to'g'ri biznes-rejaning o'zi yoki uni asoslash, texnik-iqtisodiy asosda tuzilgan bo`lishi kerak.
  

1^ Алле М. “Условия эффективности в экономике”. // Морис Алле: Пер. с франц. – М.: “Наука для общества”, 1998. - с. 4.

2^ Меликьяна Г.Г., Колосовой Р.П. “Экономика труда и социально-трудовые отношения”. - М.: Изд-во Моск. Ун-та, Изд-во ЧеРо, 1996. - с. 436

3^ Барановский М.И. “Основы политической экономики” 5-е изд. // Барановский М.И. – П.: Издание юридического склада “Право”, 1917. – с. 39-40.

4^ Fransiyalik (Turkiyada to‘g‘ilgan) iqtisodchi olim Anri Fayol' (1841-1925). O‘zining ilmiy izlanishlarida mehnatni ilmiy jihatdan tashkil etishga bag‘ishlagan. “Umumiy va sanoat boshqaruvi” (fr. Administration Industrielle et Generale) nomli asari menejment fanida muhim ahamiyatga ega.

5^ G.Emirsonning “Samaradorlikning o‘n ikki tamoyili” (Tvelve prinsiples of efficiency) nomli asarida. Shuni ta'kidlash lozimki, bu samaradorlikni unumdorlik tushunchasi bilan almashtirilgan yagona tarjima nashri emas. Masalan, Prokopenko I., Nort K. “Sifat va samaradorlikni boshqarish”. - M., 2001). Keltirilgan misollar muallif tomonidan lug‘aviy chalkashliklar mavjudligini isbotlaydi.

6^ Абдурахмонов К.Х. “Меҳнат иқтисодиёти” (Дарслик). - Т.: “Меҳнат”, 2004. – 397 б.

7^ “Oʼz vaqtida taʼminlash (Just-in-time)” tizimi ilk bor 1950 yilda “Toyota Motors” kompaniyasida qoʼllab koʼrilgan. Hozirgi kunda bu tizimdan АQSh, Yevropa va boshqa rivojlangan davlatlarda keng foydalanadi..

8^ “Kanban” tizimi (“Kanban” yaponcha “reklama oynasi” degan maʼnoni anglatadi) 1959 yilda “Toyota” kompaniyasida avtomobillarni ishlab chiqarish jarayonida qoʼllanilgan. 1962 yildan bu tizimdan foydalanish keng ommalashgan

9^ Belous, I. Opit stran YES v sfere sotsialnoy podderjki naseleniya. // Mir finansov. – 2006. – № 4. – S. 165–169.

10^ Manba: Ozbekiston Respublikasi Statistika qo`mitasining ma`lumotlari asosida muallif tomonidan tayyorlangan. www.stat.uz.