Баҳром ирзаев туркистон жадидларининг

Саййид Али Хўжа
ЁЗУВИНГГА ЖАВОБ
... тарихли ёзувингни олдим. Ватанимиз тўғриси
-
да ҳар на ёзганингни ўқиб шодландим. Ёзувингда мен
-
га: “Олмон маданияти қандай экан?” сўроғини қўя
-
сан. Қўзим! Менинг тилимнинг сенга оқиб кечган, оқиб 
турган олмон маданиятини лойиқинча тушунтирар
-
лик кучи йўқдир.
Олмон маданиятини англатиш мақташнинг ташқи 
ёқидир. Мен эмас мендан билағонроқ кишиларда бу 
элнинг маданиятини теги билан тушунтира олмаслар 
ишонувидамен. Олмон маданияти хаёлда, ҳақиқат-
да тебранмоқдадир. Гёте ва Шиллер каби шоирлари-
нинг асаридан бир япроқ ўқисанг, руҳингни кўкларга 
юксакларга учирадир. Ҳар томонингни чулғаб олғон 
ғавғоли ҳаётдан қутқариб, жим-жит шеърият ва хаёл-
лар оламига кўтарадир. Хамбургдек бир шаҳрига бор-
санг тоғ кўринишлик кемалар техник оламни кўзингга 
гавдалантирадир. Алланеча минг чақирим узоқларда 
бўлган мамлакатлардан сув кечиб соғ келганин сўй-
лайдирлар. Бу ҳақиқат эмасми? Театрларига кирсанг 
беш минг йил илгари ўтган Миср ҳаётидан бир воқе-
ани саҳнага туширадир. Ўтирдиғинг ўринда ўзингни 
унутасан. Унутилув тўфонлари остида қолиб кетган 
чоғларни кечагина бўлган каби эслайсан. Бу тараққий 
эмасми? Темир йўл аробаларига ўтирсанг бир неча 
соат сўнгида ўзингни бошқа шаҳарда кўрасан. Тез за-
мон ичида олмон учғичлари бизнинг томонгада учажа-
кларини сўйлайдилар.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

137
Бўлгани: Ерда, сувда, ҳавода олмон маданияти то-
мир ёйган!...
Ҳурмат билан кўзингдан ўпиб
Аҳмад Шукурий
ЧЎЛПОН ЧЎЛПОНДИР
Чўлпон оти қулоғимга кирдигича кўзимга Шек-
спир руҳи кўринадирда турадир. Шекспир лиризмаси 
билан Чўлпон шеърияти орасинда нақадар айирма ах-
тарсамда они тополмадим. “Уйғониш”ни тобқирлар 
ўқиб чиқдим. Шекспирни мутолаа этдим.
Энг сўнг: “Шекспир Чўлпонда ёхуд Чўлпон Шек-
спирдир...” фикрига келдим. Чўлпоннинг шеърлари 
Шекспир жўшқинлиги билан тўладир. Чўлпон оқ кўн-
гиллиги Шекспир самимийлигидан ўтадир. Чўлпон 
бизда севги тангриси, сезгу (ҳиссиёт) яратувчисидир. 
Чўлпон лирик, Чўлпон шоир. Чўлпон чўлпондир.
А.Ш (Аҳмад Шукурий)