Barcha dasturlash tillari kabi Python dasturlash tili ham rivojlanib, zamonga va talabga qarab ishlab chiqaruvchilar tomonidan o’zgarishlar kiritib borilmoqda

2. Algoritmning xossalari.
Ma’lumki, algoritm ko’rsatmalar tizimidan iborat. Ko’rsatmalarning mazmuni, kelish tartibi, qo’llanish doirasi va olinadigan natijasidan kelib chiqib, algoritmning eng asosiy xossalari bilan tanishib chiqamiz.
Diskretlik. Bu xossaning xususiyati algoritmlarni doimo chekli qadamlardan iborat qilib bo’laklash imkoniyati mavjudligida, ya’ni uni chekli sondagi oddiy ko’rsatmalar ketma-ketligi shaklida ifodalash mumkinligidir.
Tushunarlilik. Ijrochiga tavsiya etilayotgan ko’rsatmalar ketma-ketligi uning uchun tushunarli bo’lishi shart, aks holda ijrochi oddiygina amalni ham bajara olmaydi. Har bir ijrochining bajara olishi mumkin bo’lgan ko’rsatmalar yoki buyruqlar majmui mavjud, u ijrochining ko’rsatmalar tizmi (sistemasi) deyladi.
Quyida Evklid algoritmidan foydalangan holda ikki x va y sonlarining eng katta umumiy bo’luvchisini topish algoritmini so’zlar orqali ifodalanishi bilan tanishib o’taylik. Ma’lumki, ijrochi uchun berilayotgan jumlalar buyruq mazmunida ifodalanadi.
1. a va b sonlari taqqoslansin. Agar a>b bo’lsa, u holda x=a, y=b, aks holda x=b, y=a.
2. x soni y ga bo’linsin, bo’lishdagi qoldiqni p ga teng deb olinsin.
3. Agar pq0 bo’lsa, u holda eng katta umumiy bo’luvchi qilib dqy olinsin va hisoblash to’xtatilsin, aks holda 4-amal bajarilsin.
4. x=y, y=p deb olinsin. 2-amalga o’tilsin.
Ushbu algoritm berilgan x va y sonlarining eng katta umumiy bo’luvchisi topilgunga qadar ko’p marta takrorlanadi.
Aniqlilik. Ijrochiga beriladigan ko’rsatmalar aniq mazmunda bo’lishi zarur, ya’ni algoritm bajariladigan amallarning zarur ketma-ketligini aniq belgilab beradi. Ko’rsatilgan ketma-ketliklar aniq bo’lganligi uchun uni amalga oshirish jarayoni mexanik xarakterga ega bo’lishi ham mumkin.
Ommaviylik. Ushbu xossa berilgan algoritmning boshlang’ich ma’lumotlarning ruxsat etilgan ixtiyoriy qiymatlariga yaroqligini ifodalaydi. Boshqacha aytganda, algoritm biror sinfga tegishli masalalarni yechishga mo’ljallangan bo’lishi va boshlang’ich ma’lumotlarning o’zgartirilishidan qat’iy nazar har bir algoritm mazmuniga ko’ra bir turdagi masalalarning barchasi uchun o’rinli bo’lishi talab qilinadi. Bu uning ommaviylik xossasi deyiladi.
Masalan kvadrat tenglamaning ildizlarini hisoblash algoritmini tuzishda, tenglama koeffitsientlari a, b, c larning ixtiyoriy qiymatlari uchun shu ko’rinishdagi barcha kvadrat tenglamalar uchun tuzilgan algoritm o’rinli bo’lishi, ya’ni ommaviy bo’lishi talab qilinadi.
Natijaviylik. Har bir algoritm chekli sondagi qadamlardan so’ng albatta natija berishi shart. Bajariladigan amallar sonidan qat’iy nazar har bir algoritm natijaga ega bo’lishi shart. Chekli qadamlardan so’ng qo’yilgan masala echimga ega emasligi ham natija hisoblanadi. Jarayon cheksiz davom etib natija bo’lmasa uni algoritm deb bo’lmaydi.