|
47.Банкнота тушунчаси (банклар, олтин, миллий пул, кредит, таъминланганлиги). Banknota – bu bankning qarz majburiyatidir. Hozirgi vaqtda banknota markaziy bank tomonidan veksellarni qayta hisoblash, turli kredit tashkilotlari va davlatni kreditlash yo‘li bilan chiqariladi. Banknotalarning – kredit pullarning shunday turining – muomalaga chiqarilishini odatda banklar turli xo‘jalik jarayonlari munosabati bilan amalga oshirilayotgan kredit operatsiyalarini bajarishda o‘tkazishadi. Ularning aylanishdan olib qo‘yilishi davlatning xarajatlarni amalga oshirishi va daromadlarni olishida emas, balki xo‘jalik jarayonlari munosabati bilan amalga oshirilayotgan kredit operatsiyalari asosida amalga oshiriladi. Agar pulga ehtiyoj kamaysa, ortiqcha pullar (oltin tanga) muomaladan xazinaga oqib o‘tishi kuzatilgan yoki aksincha. Shunday qilib, muomaladagi pul miqdori kerakli darajada ushlab turilgan. Keyinchalik, muomalaga banknotalar chiqarilishi va ularning metallar (oltin yoki kumush)ga erkin almashinishi ham muomalada pulning ortiqcha miqdori bo‘lishini inkor etadi. Agar muomalada oltinga almashinmaydigan banknotalar yoki qog‘oz pullar (xazina biletlari) amal qilsa, u holda naqd pul muomalasi pul muomalasi qonuniga asosan amalga oshadi. banknotalar chiqarilishi va ularning 65 metallar (oltin yoki kumush)ga erkin almashinishi muomalada pulning ortiqcha miqdori bo‘lishini inkor etadi. Agar muomalada oltinga almashinmaydigan banknotalar yoki qog‘oz har (xazina biletlari) amal qilsa, u holda naqd pul muomalasi pul muomalasi qonuniga asosan amalga oshadi.
48.Бизнес цикли (бизнес, цикл, иқтисодиёт, давлат, сиёсат). Biznes tsikli - bu vaqt o'tishi bilan yuzaga keladigan iqtisodiy o'sishning tabiiy ko'tarilishi va pasayishi. Tsikl iqtisodiyotni tahlil qilish uchun foydali vositadir. Har bir biznes sikli to'rt bosqichdan iborat. Bular kengayish, cho'qqi, qisqarish va chuqurlikdir. Ular muntazam ravishda sodir bo'lmaydi. Kengaytma chuqurlik va tepalik o'rtasida. O‘shanda iqtisod o‘sadi. Iqtisodiy ishlab chiqarishni o'lchaydigan yalpi ichki mahsulot o'sib bormoqda. YaIM o'sish sur'atlari 2-3% sog'lom diapazonda. Ishsizlik tabiiy darajasi 4,5-5,0 foizga etadi. Inflyatsiya ko‘zlangan 2 foizga yaqin. Yaxshi boshqariladigan iqtisodiyot yillar davomida kengayish bosqichida qolishi mumkin. Cho'qqi - ikkinchi bosqich. Bu kengayish qisqarish bosqichiga kiradigan oy. Uchinchi bosqich - qisqartirish. U cho'qqidan boshlanadi va chuqurlikda tugaydi. Iqtisodiy o'sish zaiflashmoqda. YaIM o'sishi 2 foizdan pastroq.
49.Вақт мувофиқлиги ва инфляция (вақт, баҳо, пул, таклиф, ишлаб чиқариш). Инфляция (лотинча «inflation» сўзидан олинган ва шишиш, кўпчиш, кўтарилиш маъносини англатади) ўз моҳаятига асосан пулнинг қадрсизланиши, товар ва хизматларга бўлган баҳоларнинг мунтазам равишда ошиб бориши жараёнини англатади. инфляциянинг юзага чиқадиган омилларини асосан икки гуруҳга: ички ва ташқи омилларга ажратадилар. Биз ушбу омилларнинг моҳиягини ёритишга ҳаракат қиламиз. 1. Ички омилларни моҳиятига асосан пуллик (монетар) ва пулсиз омилларга ажратиш мумкин. Пуллик омилларга давлат молиясининг инқирози, бюджет тақчиллигининг мавжудлиги, давлат қарздорлигининг ортиши, пул эмиссияси, кредит дастакларининг айланишини кўпайиши, пул айланмасининг тезлиги ва бошқалар киради. 2. Ташқи омиллар ўз моҳиятига асосан бирор аниқ давлат ривожланишига таъсир этадиган дунёда амалга ошаётган жараёнларни акс этади. Ушбу омилларга дунё мамлакатларида юзага чиқадиган соҳа инқирозлари ҳисобланадиган хомашё, энергетика, нефть, валюта инқирозларини киритиш мумкиn.
50.Вақтли кечикишлар ва монетар сиёсат самарадорлиги (монетар сиёсат, молия тизими, иқтисодиёт). Монетар сиёсат – Марказий банк томонидан миллий валюта ва нархлар барқарорлигини таъминлашда, пул массаси, банк тизимининг ликвидлиги ҳамда тўлов балансини тартибга солишда, макроиқтисидиёт ва молиявий барқарорликни, иқтисодий ўсишни мустаҳкамлашга йўналтирилган воситалар, усуллар ва чора-тадбирлар йиғиндисидир. Монетар сиёсат мамлакатда нархлар барқарорлигини таъминлаш асосида иқтисодий ўсишга, макроиқтисодий ва молиявий барқарорликка эришиш ва уни янада мустаҳкамлашда муҳим ўрин тутади. Monetar siyosat mamlakat yalpi ichki mahsulotining (YaIM) barqaror o‘sishini ta’minlashda, milliy bank tizimidagi likvidlilik muammosini hal qilishda va inflyatsiyani jilovlashda muhim o‘rin tutadi. Ayniqsa, dunyoning ko‘plab mamlakatlarida moliyaviy inqiroz davom etayotgan hozirgi sharoitda monetar siyosatni takomillashtirish muhim ahamiyat kasb etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
