Bank statistikasi

Bank muassasalarida pul muomilasi buyicha statistik xisobotlar tuzish va ularni turlari

Bank muassasalari kassasalaridan kuniga kirim va chikim operatsiyalari buyicha turli xildagi amallar bajariladi. Bu operatsiyalar buyicha xisobot tuzish nakd puld oboroti buyicha statistik xisobot yuritishni zarur kilib kuyadi. Chunki buxgalteriya xisobi «kassa» scheti buyicha fakat kirim va chikim operatsiyalaribuyicha yakuniy summa tugrisida ma’lumot beradi.

Nakd pulli pul muomilasi statistikaning asosiy vazifasiga kura maxsus dastur buyicha kirim va chikim amallarini tarkibini xisobi tashkil etiladi. Bu dastur axoli pul daromadlari va xarajatlari klassifikatsiyasiga asoslangandir va uning asosida axoli pul daromadlari va xarajatldari balansi va kassa oboroti prognoz xisob-kitoblari tuzib boriladi.
Xar bir kirim va chikim operatsiyalarini pulli operatsiyalar turlari buyicha va boshka kassa operatsiyalaridagi maxlumotlar buyicha simvollar berilgan.
Kassa oboroti buyicha berilgan simvollar klassifikatori kuyidagicha:

Kassa operatsiyalari buyicha xisobot qo’rsatkichlari nomi	Simvol nomeri
Kirim kassa operatsiyalari 1) Savda tushumi	02

Yukorida keltirilgan kassa operatsiyalari klassifikatorlariga barcha nakd pulli kassa operatsiyalari olib boradigan korxona, tashkilot va muassasalar foydalanadilar.

Bu klassifikator banklarning barcha kassa operatsiyalari buyicha tuzadigan xisobotlari asosida yotadi. Kassa operatsiyalari buyicha xisobotlar tuzish uchun bank muassasalarida kassa xujjatlarining maxsus statistik xisobi tashkil kilingan. U xisob-operatsion xodimlari tomonidan 2 shaklda amalga oshiriladi: 1) kassa jurnali - unda xar bir kassa xujjati rasmiylashtiriladi. Ya’ni pul cheki, nakd pul topshirish buyicha e’lonnoma, kirim yoki chikim kassa orderi.
2) Kassa oborotlarini xisobga olib boruvchi vedomost - bu xujjatda xar kunlik bank muassasasidagi kassa operatsiyasi simvoli buyicha ma’lumotlar ruyxatlashtirilib boriladi.
Kassa jurnaliga yozuvlar javobgar shaxslar tomonidan pulli xisob-kitob xujjatlarini kayta ishlash paytida amalga oshirilib boriladi.
Agarda bitta xujjat buyicha pul bir necha maksadlar uchun berilsa jurnalda xar bir simvol buyicha ruyxatga olib boriladi.
Kassa oborotlarini xisobga olib boruvchi vedomost kassa oborotlari tugrisida xisob tuzib borish uchun ma’lumotlar manbasi bulib xizmat kiladi, 1998 yil 20 fveraldagi 386 sonli
«Uzbekiston respublikasi banklarida statistik xisobotni tashkil kilish koidasi»ga asosan bank muassasalari tomonidan nakd pulli pul oboroti (pul muomilasi) buyicha 6 ta turdagi xisobotlar tuzib boriladi. (oldinlari asosan 2 ta xisobot kassa oboroti prognoz xisob-kitoblari buyicha tuzib kelingan). (Jadval№1)
Jadvalda ta’kidlab utilgan xisobotlar MB tomonidan nakd pulli pul oboroti ustidan operativ nazorat olib borishga imkon beradi.

2.