Bank hisobi va audit

5-jadval. 
Talab qilinguncha saqlanadigan depozit hisobvarag‘i orqali 
o‘tkaziladigan operatsiyalar 
 
 
    Debet 
 
Kredit 
1.  
Tovarlar uchun to‘lovlar  
  
Sotilgan mahsulot uchun tushum 
2.  
Xizmatlar uchun to‘lovlar 
  
Ko‘rsatilgan  xizmatlar  uchun 
tushgan to‘lovlar 
3.  
Soliqlarni to‘lash 
  
Qurilish  montaj  ishlari  uchun 
kelib tushgan to‘lovlar  
4.  
 Budjetdan 
tashqari 
turli 
fondlarga to‘lovlar 
  
Olingan kredit 
5.  
Kreditlarning qaytarilishi 
  
Undirilgan jarima va penyalar 
6.  
Kreditlar uchun foizlar 
  
 Deponentlangan ish haqi 
7.  
Ish  haqi,  nafaqa,  stipendiya, 
gonorar 
 
 Beg‘araz yordam 
8.  
Mukofotlar  
 
 Vaqtinchalik moliyaviy yordam     
9.  
Xizmat safari xarajatlari 
 
     Boshqalar          
10. 
Boshqalar 
 
              X 
 
Bank amaliyotida hisobvaraqlardan turli operatsiyalarning o‘tkazilishi doimiy 
jarayon bo‘lib, to‘xtovsiz davom etib turadi. Mijozning hisobvarag‘ini yurituvchi 
mas’ul  ijrochi  doimo  mijozning  hisobvarag‘ida  operatsiyalarning  o‘tkazilishi 
uchun  pul  mablag‘larining  yetarli  miqdorda  ekanligini  nazorat  qilib, 

---

 
50 
 
mablag‘larning  kamayishi  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  operatsiyalarni  ushbu 
hisobvaraqdagi mablag‘lar chegarasida o‘tkazishi lozim. 
Yuqorida 
mijozlarning 
talab 
qilinguncha 
saqlanadigan 
depozit 
hisobvaraqlarini  ochish,  uni  nomerlash  va  yuritish  tartibi  bilan  tanishtirdik. 
Korxonaning  barcha  asosiy  operatsiyalari  ushbu  hisobvaraqlardan  o‘tkaziladi. 
Lekin  korxona  va  tashkilotlar  o‘z  hoxishlariga  ko‘ra  talab  qilinguncha 
saqlanadigan  depozitlardan  tashqari  jamg‘armali  va  muddatli  depozit 
hisobvaraqlarini  ochishlari  hamda  ularda  o‘zlarining  ortiqcha  pul  mablag‘larini 
saqlashlari mumkin. Jamg‘arma yoki muddatli depozit hisobvaraqlari ochish uchun 
yuridik  shaxslar  tomonidan  bankka  alohida,  jismoniy  shaxslar  tomonidan  alohida 
belgilangan  hujjatlar  taqdim  etiladi.  Yuridik  shaxslar  jamg‘arma  yoki  muddatli 
depozit hisobvaraqlarini ochish uchun bankka quyidagi hujjatlarini taqdim etishlari 
lozim: 

 hisobvaraq ochish uchun ariza; 

 
davlat ro‘xatidan o‘tganligi to‘g‘risida guvohnoma yoki litsenziya; 

 imzolar va muhr izi qo‘yilib, notarius tasdiqlagan varaqcha.      
Agar  yuridik  shaxs  shu  bankda  ilgari  hisobvaraq  ochgan  bo‘lsa,  u  holda 
jamg‘arma  yoki  muddatli  hisobvaraq  ochish  uchun  faqat  ariza  taqdim  etadilar. 
Ariza  asosida  mijoz  bilan  bank  o‘rtasida  shartnoma  tuziladi  va  shartnomada 
ochilayotgan depozit turi bo‘yicha shartlar belgilab qo‘yiladi.  
Jamg‘arma  yoki  muddatli  depozit  ochish  uchun  jismoniy  shaxslar  quyidagi 
hujjatlarni rasmiylashtirib bankka topshiradilar: 

 
hisobvaraq ochish to‘g‘risida ariza; 

 shaxsini 
tasdiqlovchi 
hujjat 
(pasport,  tug‘ilganlik  to‘g‘risida 
guvohnoma);  

 
imzo namunasi qo‘yilgan varaqcha. 
Ariza asosida jismoniy shaxs bilan bank o‘rtasida shartnoma tuziladi va unda 
depozit  shartlari  belgilab  qo‘yiladi.  Shartnomada  depozitorlarning  hisobvaraq 
ochilayotganda  jamg‘arma  yoki  muddatli  depozit  shartlari  bilan  tanishtirilishi 
ko‘zda  tutiladi  hamda  bu  haqda  depozitor  belgilangan  shakldagi  dastlabki 
hujjatlarga tegishli yozuv kiritib imzo qo‘yadi.  
Budjet  tashkilotlari  ham  jamg‘arma  va  muddatli  depozit  hisobvaraqlarini 
ochishlari  mumkin,  lekin  ularning  talab  qilinguncha  saqlanadigan  depozit 
hisobvaraqlariga  budjetdan  o‘tkazilgan  mablag‘lari  hisobidan  jamg‘arma  va 
muddatli  depozit  hisobvarag‘i  ochilishiga  yo‘l  qo‘yilmaydi.  Budjet  tashkilotlari 
uchun  jamg‘arma  va  muddatli  depozit  hisobvaraqlari  faqat  ularning  budjetdan 
tashqari mablag‘lari uchun ochiladi. Buning uchun budjet tashkilotlari tomonidan 
bankka tegishli hisobvaraq ochish uchun ariza taqdim etiladi.