Bank balansi, uning moddalari va tuzish tartibini takomillashtirish

Tovarlar boʼyicha ssudalar bank tomonidan tovarning toʼliq bozor qiymatida emas, balki uning bir qismi (odatda, 50-60% dan yuqori boʼlmaydi) beriladi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida asosiy muammo bu tovarlar rea-lizatsiyasi, chunki ishlab chiqarilgan va joʼnatilgan tovar oʼz xari-dorini topmasligi ham mumkin. Bozor sharoitida kredit munosabat-larining maʼmuriy buyruqbozlik tizimidan farqi ham shudir.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida tovarlar moʼl-koʼlchiligida oddiy talab emas, balki toʼlovga qobiliyatli talab zarurdir.

Bozor sharoitida tovar taʼminoti boʼyicha ssuda berayotgan kredit muassasalari tavakkal qiladilar. Аgar ssuda oʼz muddatida qayta-rilmasa, bank tovarlarni xat qilib oʼz ixtiyoriga oladi, ularni sotishdan tushgan tushum hisobidan mijozning qarzini qoplaydi.

Tovarlar boʼyicha ssudalar koʼpincha chayqovchilik maqsadlarida ishlatiladi.

Koʼtarilish davrida, tovarlarga boʼlgan talab oʼsganda, tadbir-korlar baholarning oʼsishini hisobga olib tovarlar realizatsiya-sini ataylab toʼxtatib, tovar zaxiralarini toʼplaydilar. Bu xususan, xom ashyo tovarlariga ham tegishlidir. Bu, holatda ssuda tovarlarning haqiqiy realizatsiyasini tezlatmasdan, balki sekinlashtiradi hamda chayqovchilik va tovarlarni ortiqcha ishlab chiqarilishining rivoj-lanishiga olib keladi.

Tijorat banklari aktiv operatsiyalarining yana bir turi fond operatsiyalaridir.

Turli qimmatli qogʼozlar uning obʼekti boʼlib xizmat qiladi. Banklarning qimmatli qogʼozlar boʼyicha operatsiyalarining 2 turi koʼproq qoʼllaniladi. Bular qimmatli qogʼozlarni kreditning taʼ-minlanganligi uchun qabul qilish yoʼli bilan ssudalar berish va ularni bank tomonidan oʼz hisobiga sotib olish yoʼli bilan opera-tsiyalar oʼtkazish.

Qimmatli qogʼozlar taʼminoti boʼyicha ssudalar ularning toʼliq bozor kursi qiymati boʼyicha emas, balki ularning maʼlum bir qismi (60-80%) boʼyicha beriladi.

Qimmatli qogʼozlar soxta kapitalni ifodalasa-da, ular boʼyicha ssudalar haqiqiy tovar ishlab chiqarish bilan bogʼlangan jarayonga xizmat qiladi.