Бандлик тушунчаси. Тўлиқ ва самарали бандлик муаммоси. Бандлик тўғрисидаги асосий назариялар

2008 йилда иқтисодиётнинг тармоқлари бўйича аҳоли
1 бандлигининг таркиби(фоизда)

Тармоқлар	Улуши (%)
Қишлоқ ҳўжалиги	27.66
Таълим, маданият, саноат,фан	13.89
Саноат	13.47
Савдо ва умумий овқатланиш	10.3
Қурилиш	8.56
Бошқалар	9.67

Яратилаётган иш жойлари сони меҳнатга лаёқатли аҳолининг ўсиш суръатларидан кескин фарқ қилади. Хҳжалик алоаларининг узилиши, бир қатор ишлаб чиқариш тармоқларида ўсиш суръатларининг пасайиши, иқтисодиётнинг тузилмавий ўзгариши аҳоли бандлиги соҳасидаги муаммоларни янада кескинлаштирди.
Аҳолининг билим ва малака даражаси бозор муносабатларининг юқори талабларига тўлиқ жавоб бермай қолди. Айниқса, ёшларнинг ишга лаёқатли қисмида иш билан таъминланмаганлар сони ўсиб борди.
Бу муаммоларнинг радикал ечими – кўпроқ меҳнат талаб қиладиган кичик ва ўрта ишлаб чиқариш корхоналарини қуриш ҳисобидан янги иш жойлари сонини кескин кўпайтириш ҳисобланади. Бу йўл катта инвестицалари ва вақтни талаб қилади. Вақт ва маблағларнинг кескин тақчиллиги шароитиди юқори кўрсатилган муаммоларнинг ечимини қуйидаги йўналишларда қидириши керак деб ҳисоблаймиз:

• 
  хусусий капитални, аҳолининг шахсий жамғармаларини максимал жалб қилиш, фуқороларнинг шахсий тадбиркорлик фаолиятини хар томонлама қўллаб-қувватлаш, уларга қонун
  

чегарасида кўпроқ эркинликлар бериш;

• 
  чет эл капиталини жалб қилиш, унинг самарали фаолият кўрсатиши учун шароит яратиб (ҳуқуқий, иқтисодий, ижтимоий ва бошқалар) бериш;
  
• 
  фаолият кўрсатаётган корхоналарнинг янги иш жойларини яратишга қаратилган шахсий маблағлари жамғарилган қисмини кўпайтиришни хар томонлама қўллаб-қувватлаш ;
  
• 
  сермеҳнат сохаларни кенгайтиришда, қўшимча иш
  

¹ Ўзбекистон Республикасининг статистика бўйича Давлат Қўмитаси маълумотлари.
жойларини яратиш учун узоқ муддатли кредитларга маблағниларни кўпайтиришда, банк тизими ишини фаоллаштириш;
- шахсий маблағлар ҳисобиги ёшларнинг олий ва ўрта маҳсус таълим олиш имкониятларини кенгайтириш, қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш, ўқув масканлари тармоғини кенгайтириш.
Аҳоли бандлигини таъминлаш орқали меҳнатнинг қўлланиш доираси кенгаяди, товар ишлаб чивариш ва хизмат кўрсатиш кўпаяди, инсонларнинг яшаш даражаси кўтарилади, жамиятдаги ижтимоий танглик пасаяди.