Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

Daktilogiroz A. Daktilogiroz A qo’zg’atuvchisi-Dactylogyrus vastator. .Qo’zg’atuvchisi monogenetik so’rg’ichlisi (tasmasimon chuvalchanglar) hisoblanadi. U baliq jabrasida bo’ladi. Uzunligi 1 mm bo’lib, tanasi yassi tasmasimon. Boshida to’rtta bosh pallasi bo’lib, yopishadigan ilgagi bo’ladi. Ilgaklar bosh va qorinda bo’ladi. Hayvon germofrodit. Zotlarning ko’pchiligi tuxum qo’yish bilan ko’payadi. Tuxumdan chiqqan lichinka avvaliga suvda suzadi, so’ngra baliqqa duch kelib, uning tanasiga yopishadi va jabraga kelib, muqim (doimiy) joylashadi. Daktilogiroz ko’pincha yosh baliqlarni jarohatlaydi, ayniqsa yoz paytida. Parazitlarni tarqatuvchisi bo’lib, katta yoshli baliqlar hisoblanadi. Daktilogiroz sovuq, suv hayvoni bo’lib, katta yoshdagi karplarda. ko’proq uchraydi. Bu tur karaslarda ham uchraydi. Baliq tanasining jarohatlangan yuzasidagi shilimshik modda, hamda jabra yuzasidagi shilimshik modda avvaliga qizaradi, so’ngra oqaradi va buziladi. Kasallangan baliqlar qirg’oqqa, ayniqsa suv kiradigan joyda to’planadi va og’iz bilan nafas oladi.

Profilaktik maqsadda eng avval parazitlarning suv havzasiga kirishiga yo’l quymaslik kerak. Yosh baliklarning normal o’sishi uchun kulay sharoit yaratish lozim. Yosh baliqlarni ota-ona baliqlardan darxol ajratish kerak. Agarda tabiiy nerest (urchitish) o’tkazilgan bo’lsa, chavaqlarni ota - ona bilan birga quymaslik kerak.

Qarshi kurash choralari asosan baliqlarni osh tuzining 5% eritmasida 5 minut saqlash lozim. Ammiakli vannada 0,1%li eritma tayyorlash uchun 1 ml nashatir spirti 1 l suvda eritiladi. Suv harorati 7-13° bo’lganda 1 minut, 14-17° bo’lganda 30 sekunddan ortiq kasal baliqlarni saklamaslik kerak. So’ngra baliklarni oqar suvlarga yuvishga to’g’ri keladi. Bundan maqsad o’lgan va harakatsiz parazitlarni baliq tanasidan yuvib tashlashdir.

Daktilogiroz B. Daktilogiroz B qo’zg’atuvchisi-Dactylogyrus extensus.

Kurash chorasi hovuzlarni so’ndirilmagan oxak bilan dezinfektsiya, qilishddan iborat.