Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

MAVZU: BALIQLAR MONOGENOYDOZLARI


Reja

1. 
   Baliqlar monogenoydozlari-gelьmintozlari va qo’zg’atuvchilari.
   
2. 
   Lichinkalarining tuzilishi.
   
3. 
   Rivojlanish tsikli.
   
4. 
   Girodaktilez va uning qo’zg’atuvchisi.
   
5. 
   Qarshi kurash.
   
6. 
   Daktilogiroz A. uning qo’zg’atuvchilari
   
7. 
   Daktilogiroz B. uning qo’zg’atuvchilari
   
8. 
   Profilaktik chora tadbirlar.
   
9. 
   Kasallikka qarshi kurash.
   
10. 
    Ligulyoz.
    

Tayanch iboralar: monogenoydoz, gelьmintoz, girodaktilez, daktilogiroz
Baliqlar monogenoydozlari-gelьmintozlari va ularning qo’zg’atuvchilari. Baliqlarda parazit chuvalchanglar keltirib chiqaradigan kasalliklar umumiy gelьmintozlar deyiladi. Gelьmintozlarni monogeniyalar (Monogenoidae), trematodalar yoki so’rg’ichlilar (Trematoda), tasmasimon chuvalchanglar yoki tsestodalar (Cestoda) keltirib chiqaradi. Qaysi chuvalchangalar keltirib chiqarishiga qarab kasalliklar - trematodozlar, tsestodozlar, monogenoydozlar deyiladi.

Monogeniyalar yassi chuvalchanglar (Plathelminthes) tipiga kiradi. Yassi chuvalchanglar tipinig xarakterli belgilar quyidagilardan iborat.

1. 
   Yassi chuvalchanglar-eng tuban tuzilgan bilateral simmetriyali xayvonlar. Ular tanasi orkali fakat bita simmetriya chizigini utkazish mumkin
   
2. 
   Yassi chuvalchanglar uch kavatli xayvonlar. Ontogenezda ularning tukima va organlari uchta murtak varaklaridan, xususan tana koplagichini xosil kiladigan ektodermadan, ichakni xosil kiladigan endodermadan va ular oraligida joylashgan mezodermadan kelib chikkan.
   
3. 
   Kupchilik yassi chuvalchanglar tanasi chuzik bulib, dorzo-ventral (orka-korin) yunalishida yassilashgan.
   
4. 
   Yassi chuvalchanglar tana tukimalari bir necha kavat bulib joylashgan, ichki organlarini xaltaga uxshash urab turadigan teri- muskul xaltasini xosil kiladi.
   
5. 
   Yassi chuvalchanglar tana bushligi bulmaydigan parenximatoz xayvonlar.
   
6. 
   Ichagi soda tuzilgan bulib, ektodermal oldingi ichak-xalkumdan va endodermal urta ichakdan iborat. Orka ichak va orka chikaruv teshigi bulmaydi.
   
7. 
   Nerv sistemasi bir juft oldingi gangliylardan va ulardan orkaga karab ketuvchi nerv stvollaridan iborat.
   
8. 
   Ayirish sistemasi protonefridiy tipida tuzilgan.
   
9. 
   Jinsiy sistemasi germafrodit.
   
10. 
    Kon aylanish va nafas olish sistemalari rivojlanmagan.
    

Yassi chuvalchanglar tipiga kiprikli chuvalchanglar,surgichlilar, monogeniyalar, tasmasimon chuvalchanglar va tsestodsimonlar sinflari kiradi.