Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

Saprolegnioz va unga qarshi kurashish. Saprolegniyoz kasalligini qo’zg’atuvchisi-Saprolegnia, Achlia zamburug’larining giflari. Saprolegniyoz kasalligi baliqlarda bir necha xil zamburug’ turlari ta’sirida paydo bo’ladi. Zamburug’larning ingichka, shoxlangan griflarining to’planishidan iborat. Zamburug’lar o’lgan organizmlarning organik qoldiqlarida (o’lgan baliq, baqa, mallyuskalar, hasharotlar) yashab rivojlanadi. Zamburug’lar o’lgan baliqlarning tana yuzasida oppoq to’rsimon dog’lar hosil qiladi va teriga kirib oladi, teri osti klechatkasi va ichki organlarga ham kiradi. Saprolegiya asosan kuchsiz, kamharakat, jarohatlangan baliqlarni kasallantiradi. Saprolegiya eng avval baliqlarning shikastlangan joyida rivojlanadi, otalanmagan va shikastlangan uvildiriqlarda keng tarqaladi. Zamburug’lar nafas to’qimalarni ishdan chiqaradi, ulardan o’zining rivojlanishi uchun kislorodni oladi. Sungra o’lgan to’qimalar bilan oziqlanadi. Ayniksa uvildiriqlarda yaxshirok ko’zga tashlanadi, avaliga o’lgan uvildiriqklarda griflar rivojlanadi, keyinchalik yonidagi sog’lom uvildiriqga o’tadi va bular ham kasallikka yo’liqadi. Zamburug’lar o’z griflari bilan mayda baliqni o’rab oladilar. Bu griflar darxol sog’lom, yosh baliqqa o’tadi.

Zamburug’ga qarshi kurashish uchun antiparazitar vannalardan foydalanish maslahat beriladi. Buning uchun vannada malaxit yashilidan har kuni yoki kun oralab, suvda 2 g preparat 4,5 l suvga 1:200 000 konqentraqiyasi tayyorlanib, bu eritmada zamburug’ bilan kasal bo’lgan baliq 1 soat davomida saqlanadi. Metil kukida konqentraqiyasi 50 mg\l eritma tayyorlanib, baliq 12-10 soat saqlanadi. Bunda kasallikka qarshi krashish uchun formalindan ham foydalaniladi buning uchun 1:500, 1:1000 va 1:4000 nisbatda eritma tayyorlanib baliqlar bu eritmada 15 minut, saqlanadi. Vanna usulini hovuzning o’zida o’tkazilsa ham bo’ladi. Preparat eritmasini asta-sekinlik bilan normaga yetkaziladi, kerakli konqentraqiya tayyorlanadi. SHu vaqdan boshlab vanna ta’siri kuzatiladi. Eng yaxshi effekt (samaora) beradigan profilaktik choralardan biri bu baliqarni yaxshi muhit sharoitida boqishdir. Hovuz tozalanib, o’lgan uvildiriqlarni dar hol yig’ib olish va baliqlarni jarohatlanishiga yo’l qo’ymaslik kasallikni oldini olish uchun xizmat qiladi. Agarda hovuzda kasal baliqlar uchrasa, uni olgandan keyin hovuzni so’ndirilmagan oxak (25q/ra) yoki xlorli ohak (5q/ga) bilan dezenfekqiya qilish yaxshi chora hisoblanadi.