Baliq kasalliklari fanidan ma’ruzalar to’plami termiz- 2021

Klinik belgilari. Kasallikning klinik belgilari turli-tuman bo’lib, u yoki bu organ-tukimalarning kamda butun organizmning xususiyati va zararlanish darajasiga bog’lik. Masalan, markaziy nerv sistemaning intensiv ravishda zararlanishi okibatida baliqlarda karakat koordinatsiyasining buzilishi kabi xarakterli belgilar kuzatiladi. Kasal baliqlarda normal karakatlanish kobiliyati yukoladi, ularda ishonchsizlik kuzatiladi, kolsizlanib sokillarda suzib yuradi, mastlikka uxshash kaltirok karakat namoyon buladi. Kasallikning dastlabki nomi kam shundan kelib chikkan. Jabra apparatining zamburug’lar bilan kuchli zararlanishi okibatida baliqlarning tashqi kurinishi soFlomlarnikidan fark kilmasa - da, bexosdan, birdan ulib, nobud bo’lib koladi (kislorod yetishmasligi natijasida). Buyrak va jigarda kup mikdorda plazmodiylarning bulishi esa baliqlarda kur bulish, tana tangachalarning kuruklashib kolishi va ajralishi kamda tana bushliklarida ekssudatlarning yotilib kolishiga olib keladi. Suzgich pufagining zararlanishi okibatida esa gidrostatik muvozanat buziladi, baliqlar suv kavzalarining ostiga yotib koladi. Zamburug’larning mushaklarda va teri katlamida parazitlik kilishi natijasida esa umumiy kuchsizlanish kuzatilib, tananing turli kismlarida yaralar xosil buladi, ularda saprofit mikrob va zamburug’larning rivojlanishi natijasida jarayon avj olib murakkablashadi. Kasallikning klinik kurinishidan kat’i nazar baliqlar oziqa qabul qilmaydi, oriklanadi, ikkilamchi infeksiyalarga beriluvchan bo’lib koladi.

Patogenezi. K,on okimi bilan parenximatoz organlari va nerv tukimalariga yetkazilgan parazitlar xujayralararo bushliklarda joylashib olishi okibatida atrofdagi tukimalar tomonidan keskin ravishda javob reaksiyasiga olib keladi, natijada plazmodiylar atrofida mayda xujayralardan iborat infiltrat xosil buladi, sungra esa tipik granulatsion tukima urab oladi, bu keyinchalik chokka aylanadi. CHokka aylangan tugunchalar parazitlarning koloniyalarini saklaydi, ularning kattaligi nuxat doni kattaligicha bo’lib, atrofdagi tukimalardan okish yoki jigarrang bulishi bilan ajralibturadi. Ushbu tugunchalar atrofidagi tukimalarning surilishi, ezilishi okibatida ularning degeneratsiyasi kuzatiladi. Natijada u yoki bu organ va tukimalarning funksiyasi buziladi va kasallikka xos bulgan belgilar namoyon buladi.