Baktria press Тошкент 2013 Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Тараққиёт Дастури

253. Турмуш ўртоғим билан меҳнат шартномасини бекор қилишди. Бизнинг 
фикримизча, бу асоссиз равишда ва Меҳнат кодексининг талабларини бузган 
ҳолда амалга оширилган. Биз судга мурожаат қилмоқчимиз ва давлат божи 
тўғрисида маълумот олмоқчимиз?
Сизга ҳеч қандай бож тўлашингизга тўғри келмайди. Меҳнат кодексининг 
277-моддасига мувофиқ, ходимлар меҳнатга доир ҳуқуқий муносабатлардан 
келиб чиқадиган талаблар бўйича судга мурожаат қилганларида суд харажат-
ларини тўлашдан озод қилинганлар.
254. Биз турмуш ўртоғим билан фарзандли бўлишни режалаштираяпмиз ва бу 
билан боғлиқ молиявий харажатларни ҳисоблаб чиқишга харакат қилаяпмиз. 
Айтингчи, хомиладорлик ва туғиш нафақаси қанча?
Меҳнат кодексининг 286-моддасига асосан, ҳомиладорлик ва туғиш нафақаси 
ҳомиладорлик ва туғиш таътилининг бутун даврида тўлиқ иш ҳақи миқдорида 
тўланади.
Аёлларга туққунга қадар етмиш календарь кун ва туққанидан кейин эллик олти 
календарь кун (туғиш қийин кечган ёки икки ва ундан ортиқ бола туғилган ҳол-
ларда — етмиш календарь кун) муддати билан ҳомиладорлик ва туғиш таътиллари 
берилиб, давлат ижтимоий суғуртаси бўйича нафақа тўланади.

---

114
12-БОБ
Ҳомиладорлик ва туғиш таътили жамланган ҳолда ҳисоблаб чиқилиб, туғишга 
қадар амалда бундай таътилнинг неча кунидан фойдаланилганидан қатъи назар 
аёлга тўлиқ берилади.
255. Бизнинг ишхонамизда слесар вафот этди. Айтингчи, ходимнинг қарин
-
дошларига унинг вафот этганлиги муносабати билан дафн этиш маросими 
учун нафақа тўланадими?
Ҳа, тўланади. Меҳнат кодексининг 288-моддасига асосан, суғурта қилинган 
ходим ёки унинг оила аъзоси вафот этганда қонун ҳужжатларида белгилаб 
қўйиладиган миқдор ва тартибда дафн этиш маросими учун нафақа тўланади.
Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 14 июндаги 174-сонли қарори билан 
тасдиқланган «Дафн этишга нафақа тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида»ги 
низомнинг 2-бўлимига мувофиқ, дафн этишга нафақа:
а) давлат пенсияси олувчи пенсионер;
б) давлат ижтимоий нафақаси олувчи фуқаро;
в) ходим ёки унинг қарамоғидаги оила аъзоси;
г) бола ҳаётининг биринчи ҳафтаси мобайнида вафот этганда ёки ўлик бола 
туғилганда (перинатал ўлим);
д) иш билан банд бўлган ёки банд бўлмаган шахс, фуқароларнинг айрим 
тоифаларига тегишли бўлган шахс ёки бола вафот этган тақдирда тайинланади.
Ушбу Низом 5-бандининг «а», «б», «г» ва «д» кичик бандларида кўрсатилган 
шахслар вафот этган тақдирда нафақа Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги 
ҳузуридаги бюджетдан ташқари Пенсия жамғармасининг туман (шаҳар) бўлимлари 
томонидан тайинланади.
Ушбу Низом 5-бандининг «в» кичик бандида кўрсатилган шахс вафот этганда 
нафақа корхона, муассаса ёки ташкилот томонидан мазкур Низомда назарда 
тутилган тартибда тайинланади.
Ушбу Низомда назарда тутилган тартибда дафн этиш мажбуриятини зиммасига 
олган шахс нафақа олиш ҳуқуқига эга бўлади.
256. 4 ой олдин кўп қаватли турар жойимизнинг подъездида ёлғиз пенсионер 
вафот этди. Мен уни ўз ҳисобимдан дафн этдим. Яқинда бундай ҳолатлар 
учун дафн этиш маросими учун нафақа тайинланишини эшитдим. Мен ушбу 
нафақани олиш учун мурожаат қилишим мумкинми?
Ҳа, мурожаат қилишингиз мумкин. Шу билан бирга, Вазирлар Маҳкамасининг 
2011 йил 14 июндаги 174-сонли «Дафн этишга нафақа тайинлаш ва тўлаш тартиби 
тўғриси»ги низомга кўра, нафақа учун, унга бўлган ҳуқуқ юзага келгандан кейин 
6 ой мобайнида, мурожаат қилиш мумкин.

---

115
12-БОБ
Ишламайдиган пенсионер вафот этган тақдирда зиммасига дафн этиш мажбу-
риятини олган шахсга «Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғрисида»ги 
Қонуннинг 63-моддасида белгиланган миқдорда нафақа тўланади.
Нафақа миқдори ўлим содир бўлган кундаги, асосли сабабларга кўра (марҳумни 
қидириш, жасадни хорижий давлат ҳудудидан олиб келиш ва бошқалар) марҳум 
ўлим аниқланган кундан кеч дафн этилган ҳолларда — ушбу ҳолатни тасдиқлайдиган 
ҳужжатлар асосида дафн этиш кунида марҳумнинг пенсияси ёки белгиланган энг 
кам ойлик иш ҳақи миқдоридан келиб чиқиб белгиланади.
Марҳумни дафн этиш мажбуриятини зиммасига олган шахс томонидан қуйидаги 
ҳужжатлар илова қилинган ҳолда берилган ариза нафақа тайинлаш учун асос 
ҳисобланади:
#
қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ФҲДЁ органи томонидан берилган 
ўлим тўғрисидаги гувоҳнома нусхаси ва ўлим тўғрисидаги маълумотнома, қонун 
билан белгиланган тартибда марҳумнинг ходим билан қариндошлиги даражасини 
тасдиқлайдиган ҳужжатнинг асл нусхаси;
#
ариза берувчи паспортининг нусхаси.