Bajardi : Rahimjonov M. Tekshirdi : Urunbayev S

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QURILISH VAZIRLIGI TOSHKENT ARXITEKTURA QURILISH INSTITUTI QURILISHNI BOSHQARISH FAKULTETI “ IQTISODIYOT VA KO’CHMAS MULKNI BOSHQARISH “ KAFEDRASI “ PUL VA BANKLAR“ FANIDAN
TAQDIMOT

Bajardi : Rahimjonov M.

Tekshirdi : Urunbayev S.

Toshkent 2022-yil

Mavzu:Kreditlar bo'yicha foiz stavkalari va ularga ta'sir etuvchi omillar

Reja:

• Kreditning bahosi tushunchasi. Nominal foiz stavkasi. Real foiz stavkasi.
• Oddiy foizlar va ularni hisoblash tartibi. Murakkab foizlar va ularni hisoblash tartibi.
• Kreditning bahosiga ta’sir qiluvchi omillar

Ko’pchilik fikricha sudxo’rlik bu kreditni ilk ko’rinishi deb hisoblaydi. Sudxo’rlik qaysidir jihatdan kreditga o’xshab ketishi mumkindir lekin kredit sudxo’rlik bilan qarzga berish, foiz olish funksiyalari jihatdan o’xshash bo’lishi mumkin xolos. Kreditni vujudga kelishiga sudxo’rlikni cheklash, oldini olish maqsadida ko‟rilgan choralardan biri deb qaraladi. Buyuk olimlardan biri Frensis Bekon ”sudxo’rlikni yo’q qilmasdan, uni cheklash zarur” degan fikri kredit ishining rivojlanishi, kapitalistik banklarning paydo bo`lishi sudxo’rlikka qarshi yo’naltirilganligini tasdiqlaydi.
Foiz stavkasi- jalb qilgan mablag’lar bo’yicha kelishilgan daromadlilik stavkasidir. Amalda mablag’larni jalb qilish turlari qancha ko’p bo’lsa ularni foiz stavkasi turlari ham ham shuncha ko’p bo’ladi. Misol, qarz oluvchi uy sotib olish maqsadida berib turilgan qarz pul uchun mazkur zayom bo’yicha foiz stavkasi to’laydi, bu o’z navbatida qo’yilgan mablag’(nakd, mulk va boshqalar) bo’yicha foiz stavkasi deb yuritiladi; a bankni firmadan ushlayotgan stavkasi esa tijorat krediti bo’yicha foiz stavkasi deyiladi.
Tijorat banklarining daromad olish soxasi faoliyati uning foiz siyosati orkali amalga oshiriladi. Bank kredit bera turib mijozning foyda olishi uchun shart-sharoit yaratar ekan, demak, o’zining manfaatini xam amalga oshirgan bo’ladi. Banklar foiz siyosatini amalga oshirishda omonatlar bo’yicha to’lanadigan foizni ularning o’zlari takdim etadigan ssudalar uchun oladigan ssuda foizidan pastroq qilib belgilaydi. Olingan va to’langan foizlarning summalari urtasidagi farq banklarning foydasini tashkil etadi.