Б. С. Мусаев а г р о к и м

Т упроққа азотли ва ф осф ор л и ўғитлар кўп м ик дорда 
киритиладиган ерларда, ш ун и н гдек , ғўза-беда алм аш ­
лаб эк и ш ш ароитида эк и н л ар н и н г калийга бўлган тала­
би к еск и н ош ади.
Ғўзага калийли ўғитларнинг м еъёри тупрокдаги ал­
м аш инувчан калий м ик дори н и билган ҳолда белгила­
нади. Агар туп роқ мазкур эл ем ен т би лан ю қори дараж а-

---

да таъминланган бўлса, калийнинг йиллик м еъёри ка- 
майтирилади, ж уда ю қори дараж ада таъм инланган туп - 
роқларга калийли ўғитлар киритилмайди.
К алийли ўғитларнинг йиллик меъёри кам бўлган 
ҳолларда, тўлалигича ш оналаш ёки гуллаш даврларида 
ю қори м еъёрда бўлса, ярми кузги ш удгор ости га, к ол­
ган ярми эса ш оналаш даврида тупрокка киритилади. 
Ғўза қатор ораларига иш лов бериш вақтида бер и л ади ­
ган калийни м умкин қадар тупроқнинг чуқурроқ қат- 
ламларига туш иш ига эри ш иш лози м .
Ғ ўза-беда алмаш лаб экиш да бедап оя ҳайдалгандан 
кейинги би ри нч и йили чигит экиладиган ерларни кузги 
ш удгорлаш да ф осф ор л и ва калийли ўғитларнинг о ш и ­
рилган меъёри билан ўғитлаш тавсия этилади. Б еда туп ­
рокда кўп м икдорда азот тўплайди, лек и н беда пичани 
билан тупрокдан кўп м икдорда ф осф ор ва калий олиб 
чикиб кетилади. Калийли ўғитларни баҳорда фақатгина 
қумли ва қ ум оқ тупроқларга, ш ун ин гдек, ш ўри ю вил­
ган тупрокдарга қўллаш м умкин.
Ғ ўзани о зи қ модцалари билан таъм инлаш да м ахал­
ли й ўғитларнинг аҳамияти катта. М аҳаллий ўғитлар и ч и - ' 
да гўнг, н аж ас, ком постлар ва тупрокли ўғитлар алоҳида 
ўрин тутади. Гўнг таркибида азот, ф о сф о р ва калийдан