Б. С. Мусаев а г р о к и м

Н иҳоллар яхш и ривож ланиш и ва қиш лаш и учун 
кузда ф осф орли -калий ли ўғитларни кўпроқ, азотли ўғит- 
ларни кам роқ қўллаш керак. А йни ҳол усим ликларнинг 
яхш и тупланиш ига, бақувват илдиз отиш ига, кўп м иц­
д о р д а қанд моддалар тўплашига ва оқибатда совуққа 
чидам лилиги ош иш ига ёрдам беради.
К узги д о н экинларни асоси й ўғитлаш кўп жиҳатдан 
ўтм и ш дош эки н турига, ўғит м еъёри ва туп роқ ун ум - 
дорлигига боғлиқ. Бу хил экинлар эрта баҳордан жадал 
уса бош лайди. Ш у бои с уларнинг азотли ўғитларга бўлган 
талаби бу даврда кучаяди. М аълумки, эрта баҳорда туп ­
рок да азотн и н г м инерал шаклдаги бирикм алари жуда 
кам булади. Ф осф орли -кали й ли ўғитлар билан қўш имча ' 
ози к дан ти р и ш н и н г самараси ш удгор остига қўллаган- 
дагига қараганда анча кам бўлади.
Кузги д о н экинларига ўғитлаш меъёрини белгилаш ­
да улардан олинадиган ҳоси л, ўтм и ш дош эк и н , туп - 
р о қ -и к д и м ш ароитлари ва суғориш га алоҳида эътибор 
қаратилади.
Я хш и м аданийлаш ган, ўтм иш дош эк и н м еъёрида 
ўғитланган ва кўп йиллик ўтлардан бўш аган м ай д он ­
ларда етиш тирнладиган кузги д о н экинларига ф о сф о р - 
л и -к ал и й л и ўғитлар тўлалигича, азотли ўғитларнинг 
би р қ исм и кузда киритилади. К узги д о н экинларга гўнг 
ёки к ом п ост қўллаш яхш и самара беради. Экиш дан 
ол ди н тупроққа гўнг киритилган бўлса, кузда азотли ва 
калийли ўғитлар киритилм аса \а м бўлади (енгил м еха­
никавий таркибли, кам унумли тупрокдар бун дан м ус- 
тасн о).
Ўсимликларни ривож лаииш нинг илк даврларида ози қ  
м оддалар би лан таъм инланиш ини яхш илаш учун эк и ш ­
гача о з микдорда азотли-ф осф орли мураккаб ўғит қўллаш