Б. С. Мусаев а г р о к и м

32-жадвал.
Бўрлн микроўғитлар
(Б. А. Ягодин, 1989)
Ўғит
Сувда эрийдиган бўр микдори,%
Бўрат кислота
17,3
Бўр-магнийли ўгит
2,27
Бўрли суперфосфат
0,2
Бўрли суперфосфат таркибида 0,2 % бўр бўлиб, 
асосан қандлавлаги, озуқабоп илдизмевалилар, бошоқ-

---

ли дон экинлар, гречиха каби экинларга тупроқни асо­
сий ишлаш пайтида, гектарига 2—3 
ц,
экиш олдидан 
қатор ораларига 1 — 1,5 
ц
микдорида киритилади.
Таркибида 2,2 % бўр тутган бўр-магнийли ўғит ҳам 
асосан юқорида айтиб ўтилган экинлар ва зиғир учун 
гектарига 20 
кг
микдорда ишлатилади.
Бўрат кислота таркибида 17,3% бўр мавжуд ва ундан 
асосан ўсимликларни илдиздан ташқари озиқлантириш- 
да фойдаланилади (0,5—0,6 
кг/га).
1 
ц
уруғни 100 
г 
бўрат кислота билан аралаштириб экиш ҳам яхши на­
тижа беради.
Мне
Ўсимликлар таркибида мис мавжудлиги 1816 йилда 
аникданган. 1931 йилдан буён миснинг ўсимликларни 
ўсиши ва ривожланишига таъсири ўрганилмоқца.
Мис етишмаган ўсимликларда очиқишнинг куйида­
ги белгилари намоён бўлади: баргларнинг учи оқаради 
ва қурийди; донли экинлар бошоқ тортади, лекин пиш- 
масдан яшиллигича қолади; ўсимликлар ўсишдан тўхтай- 
ди, хлороз ва сўлиш касалликларининг белгилари куза­
тилади;
Тупрокда мис танқислигига жавдар, арпа, кузги 
ва баҳори буғдой анча чидамли, сули умуман чидам- 
сиздир. Зиғир, экинбоп наша, қандлавлаги, хантал, 
вика, люпин, тамаки, пахта ва сабзавот экинлари ҳам 
мис тақчил тупрокдарда касалликларга осон чалина-
Д И . u
Ўсимликлар таркибидаги миснинг ўртача микдори 
0,0002% ёки I 
кг
қуруқ модда таркибида 2 
мг
га тенг 
бўлиб, асосий қисми уруғ таркибида тўпланади.
Миснинг асосий қисми 
ортофенолоксидаза, полифе­
нолоксидаза
ва 
тиразиназа
каби ферментлар таркибига 
киради. Таркибида мис тутган оқсил-пластоцианин усим­
ликларда муҳим функция бажаради. Мис азот алмаши­
нувида фаол иштирок этувчи 
нитратредуктаза
каби 
ферментлар таркибига ҳам киради.
Турли тупроқ типларида миснинг ялпи микдори 
турлича бўлиб, 0,1 — 150 
мг/кг
ни ташкил этади. Мазкур 
элемент миқдори 1,5—4,0 
мг/кг
дан кам бўлган ҳоллар- 
да ўсимликларнинг мисга бўлган эҳтиёжи кучаяди.
Азотли ўғитлар меъёрига мос равишда Усимликлар­
нинг мисга бўлган талабчанлигн ҳам кучаяди.
Қишлоқ хўжалигида кенг қўлланиладиган мисли

---

микроўғитлар жумласига 
мис купороси, мисли кукун
ва 
мис колчедани
киради (33-жавдал).