B. R. Nazarov oliy geodeziya

4.1-rasm. Ko‘tarish vintining defor­ matsiyasi tufayli teodolit tagligining azimutal siljishi

67

Bundan kelib chiqadiki, kuzatishlar davomida katta ehtiyot­ korlik bilan ishlash talab qilinadi. Geodezik tarmoqlarda punkt­ lar orasidagi masofalar 15–20 km bo‘lganda asbob xatolari m_a*x bilan tashqi muhit ta’siri m_m*M (yon refratsiya, signallarni bura­ lishi va h.k.) xatolarini o‘zaro teng deb qabul qilish mum­ kin. Shuni hisobga olib, 1-klass triangulyatsiyasi uchun bur­ chak o‘lchashni o‘rta kvadratik xatosini (1≤0,7'') quyidagicha yozamiz:

m	β	= m^2	+ m^2	t.m.	≤ 0,7''	4.1
			a.x.

Asbob xatosi m_a.x. teodolit kompleks xatolarining qo‘shma ta’siridan kelib chiqadi. Teng ta’sir etish prinsipiga asosan aytish mumkinki, har bir xato manbasining ta’siri 0,2–0,3'' dan osh­ masligi kerak.

Ushbu murakkab bo‘lmagan hisoblash yuqori aniqlikdagi teo­ dolitni tayyorlash, yig‘ish va sozlash uchun qanday yuqori talab­ lar qo‘yilishini ko‘rsatadi.