B. N. O r I p o V u o 'K 372. 874(075) квк

0 ‘q u vch ilarga grafik bilim va m a lak a la r b erish d a
tasv iriy s a n ’a tn in g roli
M a ’lum ki, bug un gi o 'q u v c h i kelajakda ishchi, x iz m a tc h i, 
d iz a y n -k o n stru k to r, m u h a n d is , shifokor, o 'q itu v c h i, yurist, har- 
biy yoki b iro n -b ir so haning mutaxassisi bo'ladi. B uning u c h u n
133

---

b o s h q a fanlar qatori rasm chizish sirlarini puxta bilish, u n d a n
foydalanish lozim b o 'ladi. H a tto o d diy uy bekasi h a m rasm ni 
t u sh u n ib k o 'ra olishi, zavqlana bilishi, shu z a m o n n in g talabidir.
Fra n su z faylasufi D idro, b u n d a n qariyb 300 yillar a w a l , — 
„Qaysi bir m a m la k a td a rasm chizishni o 'q ish -y o z ish kabi bilsalar, 
bu m a m la k a t b a rc h a so ha la rda h a r q a n d a y m a m la k a tn i quvib 
yetadi va o rtd a q old irad i“ \ — degan edi.
T a r ix d a n m a ’lu m k i, j a h o n g a m a s h h u r g eo graflar, o lim la r , 
ta r i x c h i l a r , a d a b i y o t c h i l a r , s h o ir l a r , y o z u v c h il a r , k o n s t r u k -
t o r l a r va b o s h q a s o h a v a k illa ri r a s m c h iz i s h n i j u d a yaxshi 
bilganlar.
Xullas, h a r bir so ha n in g ijodkori u c h u n rasm chizishni bilish 
unga katta ijodiy im koniyat va ilhom beradi.
Agar h a r bir o 'q itu v c h i rasm chizishni m u k a m m a l bilganda 
edi, u d a rs b e ris h d a yuksak s a m a ra la rg a erishgan b o 'l a r edi, 
dars m ash g 'u lo tla rin i o ‘zlashtirish esa o 'q u v c h i u c h u n j u d a oson 
va yengil b o 'lard i. Sh ung a k o 'ra bugungi m aktab o'quvchilariga 
grafik bilim va m alaka berishga katta e ’tib o r berilm oqda.
Bizning m am la k a tim iz d a tasviriy s a n ’atni o'q itish b o 'y ic h a
katta ta d b ir la r a m a lg a o s h irilm o q d a . D ars soatlarini oshirish, 
y u q o ri m a la k a li m u ta x a s s i s — p e d a g o g - r a s s o m l a r t a y y o r la s h
im koniyatlari y aratilm oqda. Tasviriy s a n ’at o 'q u v fanining 1 - 7 -
sinflar o 'q u v rejasiga kiritilishi, 1 - 4 - sinflarda 2 soa td a n ajra- 
tilishi, to 'g a ra k la r, m axsus bilim yurti va oliy o 'q u v yurtlarining 
tashkil etilishi sh ular ju m lasid an dir.
Tasviriy s a n ’at fani o 'q u v c h ig a o 'z in in g 5 turi b o 'y ic h a grafik 
bilim va m alaka beradi. Bular:
1. N a rs a n in g o 'z ig a qarab rasm chizish.
2. M avzu asosida rasm chizish.
3. Badiiy-am aliy bezatish b o 'y ic h a rasm chizish.
4. Haykaltaroshlik.
5. S a n ’at asarlari haq id a suhbat m ashg'ulotlari hisoblanadi.