B mengliyev, G. Tojiyeva

 
 

---

122 
SEMINAR MASHG`ULOTI ISHLANMALARI 
1-mashg‘ulоt. “Tilshunоslik kirish” fanining maqsad va vazifalari 
Rеja: 
5.
 
“Tilshunоslik kirish” fanining prеdmеti va vazifalari. 
6.
 
Umumiy va хususiy tilshunоslik, amaliy va nazariy tilshunоslik. 
7.
 
Tilshunоslikning bоshqa fanlar bilan o‘zarо bоg‘liqligi. 
8.
 
Tilshunоslikda mеtоdоlоgiya masalasi. Mеtоdоlоgiya, mеtоdika va mеtоd 
tushunchalari. 
Adabiyotlar 
9,5-7; 10, 604; 16, 9-10. 
Bajarilishi: 
 
1.
“Tilshunоslik kirish” fanining prеdmеti va vazifalari. 
Tilshunoslik til 
haqidagi qadimiy tarixga ega bo`lgan mustaqil fandir. Jahon tilshunosligining 
rivojlanishiga qadimgi hind tilshunosligi, yunon tilshunosligi va o`rta asrlarda 
shakllangan arab lingvistikasi turtki bo`lganligi.Tilshuoslik tilning paydo bo’lishi, 
rivojlanishi, til va tafakkur, til va jamiyat o’rtasidagi munosabatlar, tilning jamiyatdagi 
o’rni, ichki tuzilishi – tilning tasnifi, uni tahlil qilish usullari va shu kabi masalalarni 
o’rganadigan fan sifatida. 
Adabiyotlar: 
1. Tilshunoslikka kirish” ma’ruzalar matni, 5-6-bet 
2. Содиқов А., Абдуазизов А., Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., 
“Ўқитувчи”, 1981; 5-6-betlar 
3. Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., “Ўқитувчи”, 1992; 5-6-betlar 
2
.
Umumiy va хususiy tilshunоslik, amaliy va nazariy tilshunоslik 
tilshunоslikning bоshqa fanlar bilan o‘zarо bоg‘liqligi. 
Tilshunoslik fani xususiy va 
umumiy tilshunoslik sohalaridan iboratligi. Xususiy tilshunoslik ma’lum bir tilning 
grammatikasini, ya`ni tilning turli sathlarini, jumladan, fonetikasini, fonologiyasini, 
lug`at tarkibini, grammatik qurilishini va hokazolarni sinchiklab o`rganadigan 
tilshunoslik sohasi sifatida. Umumiy tilshunoslik esa umuman tillarning kelib chiqishi, 
ijtimoiy mohiyati, jamiyatdagi o`rni va vazifalari, taraqqiyot yo`llari, til va tafakkurning 
o`zaro bog`liqligi, tillararo munosabatlarni umumlashtiruvchi, ilmiy xulosalar 
chiqaruvchi hamda shu asosda til qonuniyatlarini aniqlab beruvchi fandir. 
Amaliy tilshunoslik lingvistik bilimlarni amaliy faoliyatda qo’llashdir. Nazariy 
tilshunoslik esa tlni ilmiy o’rganuvchi soha ekanligi. 
Adabiyotlar: 
1. Tilshunoslikka kirish” ma’ruzalar matni, 10-12-bet 
2. Содиқов А., Абдуазизов А., Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., 
“Ўқитувчи”, 1981; 14-15-betlar 
3. Ирисқулов М. Тилшуносликка кириш. Т., “Ўқитувчи”, 1992; 5-6-betlar